Gezond en lekkere kindermenu’s: inspiratie uit Drenthe en over het land
De opkomst van gezonde kindermenu’s is in de afgelopen jaren sterk gegroeid, zowel in restaurants als in huiskitchens. Vooral in Drenthe is een initiatief ontstaan dat kinderen, scholen en horeca-ondernemers uitnodigt om gezond en regionaal uit eten te stimuleren. Het programma Kindermenu 2.0 is een initiatief dat niet alleen kinderen betrekt, maar ook hun ouders, scholen en restaurants. Het doel is duidelijk: een gezond, lekkers en regionaal kindermenu op de kaart brengen, dat ook nog eens inspirerend is voor andere gemeenten en horeca-ondernemers. In dit artikel worden de principes van Kindermenu 2.0 beschreven, worden voorbeelden van winnende recepten gegeven en worden aanbevelingen gedaan voor het opstellen van gezonde kindermenu’s. Ook wordt ingegaan op andere initiatieven in het land, zoals in Groningen, waar gezonde en cultureel divers kindermenu’s ontwikkeld worden.
De nadruk ligt op het gebruik van regionale en seizoensproducten, het beperken van ingrediënten en het maken van kleurrijke en lekkere gerechten. Kinderen zijn hierbij centraal, aangezien ze meedenken over wat ze zelf willen eten. Dit zorgt ervoor dat ze niet alleen beter leren koken, maar ook leren omgaan met voeding en duurzaamheid. In de volgende hoofdstukken worden de principes van Kindermenu 2.0 uitgebreid beschreven, gevolgd door voorbeelden van winnende recepten en een overzicht van aanbevelingen voor het opstellen van gezonde kindermenu’s.
Het initiatief Kindermenu 2.0 in Drenthe
Het initiatief Kindermenu 2.0 is een landelijke aanpak die in Drenthe als model is ontwikkeld en daarna landelijk door JOGG NL is overgenomen. Het project is een samenwerking tussen de provincie Drenthe, Jong Leren Eten, Drenthe Gezond en Sport Tynaarlo. Het doel van Kindermenu 2.0 is om kinderen en jongeren te betrekken bij het opstellen van gezonde en lekkere menu’s voor restaurants. Hierbij wordt niet alleen de kwaliteit van het voedsel in het gedrang genomen, maar ook de duurzaamheid, het gebruik van regionale producten en het leren koken. Kinderen uit basisscholen, kinderdagopvangen en hun ouders worden uitgedaagd om samen een vernieuwend en gezond gerecht te bedenken. De winnende recepten worden opgenomen in een kookboek en op de menukaart van een Drents restaurant.
Het initiatief is ontworpen om de horeca te inspireren om gezondere menu-opties te bieden voor kinderen. In veel restaurants zijn kindermenu’s traditioneel beperkt tot patat met een frikandel of kroket, of een pannenkoek. Kindermenu 2.0 brengt hier een vernieuwende aanpak in, waarbij kinderen zelf een rol spelen in het ontwerpen van het menu. Het programma is een uitdaging, maar ook een kans om jongeren bewuster te maken van wat ze eten en hoe ze dat kunnen verbeteren. In de afgelopen jaren zijn er drie edities geweest van Kindermenu 2.0, waarbij per gemeente een jury bestaande uit een kok, een regisseur van Jong Leren Eten en een wethouder de inzendingen beoordeelt. Het winnende gerecht wordt opgenomen in het kookboek en op de menukaart van een deelnemend restaurant in Drenthe.
De focus van Kindermenu 2.0 ligt op het aanleren van gezonde eetgewoonten, het bevorderen van regionale producten en het betrekken van kinderen bij het koken. Dit maakt het initiatief niet alleen educatief, maar ook een kans voor horeca-ondernemers om zich te profileren als gezond en duurzaam bewust. De uitkomst van de wedstrijd is een collectie van winnende recepten die als inspiratie kunnen dienen voor andere restaurants en scholen. Het kookboek bevat recepten die afgestemd zijn op de smaken van kinderen, maar ook gezond en kleurrijk zijn.
Deelname en wedstrijdvoorwaarden
Om aan Kindermenu 2.0 mee te doen, moeten kinderen en jongeren een recept bedenken dat aan bepaalde criteria voldoet. Het gerecht moet uit 100 tot 150 gram groente bestaan, kleurrijk en lekkers zijn en uit niet meer dan tien ingrediënten. Bovendien is het aan te raden om streekproducten uit de regio te gebruiken en rekening te houden met de seizoenen om het gerecht duurzamer te maken. De deelnemers worden uitgedaagd om creatief te zijn, maar ook om gezond te koken. Het recept moet geschikt zijn voor kinderen, dus geen te pittige of te zware smaken. De wedstrijd is bedoeld voor kinderen uit alle Drentse gemeenten, en elk jaar wordt er een nieuwe editie gestart.
De winnende recepten worden door een jury beoordeeld op basis van versheid, regionale aandacht, gezondheid, betaalbaarheid en smaak. De jury bestaat uit een kok, een regisseur van Jong Leren Eten en een wethouder van de gemeente. De jury kiest het meest aantrekkelijke gerecht per gemeente, dat opgenomen wordt in het kookboek en op de menukaart van een deelnemend restaurant. De deelnemers krijgen bovendien een raamsticker, het digitale logo en een vermelding in het overzicht van deelnemers.
Het initiatief Kindermenu 2.0 is een bewijs van hoe kinderen en jongeren een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan het horeca-landschap. Het programma maakt niet alleen kinderen bewuster van hun voeding, maar ook van de regio, de seizoenen en de duurzaamheid. Het is een kans om gezond en lekkers uit eten te stimuleren, en tegelijkertijd een educatieve activiteit voor jongeren.
Praktische voorbeelden van winnende recepten
Tijdens de wedstrijden van Kindermenu 2.0 zijn diverse winnende recepten voorgekomen die zich uitsteken door hun gezondheid, smaak en creativiteit. Deze recepten zijn ontwikkeld door kinderen en jongeren die niet alleen aandacht besteden aan de smaak, maar ook aan de kwaliteit van de ingrediënten. In de volgende paragrafen worden enkele voorbeelden beschreven, inclusief het gebruik van groenten, kleurrijke presentatie en de aanbeveling van regionale producten.
1. Tiroler Gröstl
Een klassieker die populair is bij kinderen is het Tiroler Gröstl. Dit gerecht bestaat uit gebakken aardappeltjes, vaak met toegevoegde groenten zoals champignons. Het recept is eenvoudig te maken en aansluit goed bij de smaken van kinderen. De aardappeltjes worden in kleinere stukjes gesneden, zodat ze sneller gaar zijn en beter in de pan passen. De afgelopen kerstvakantie aten veel gezinnen dit gerecht op de piste, wat aantoont dat het een gerecht is dat niet alleen gezond is, maar ook leuk om te eten bij diverse gelegenheden. Een variant die populair is bij kinderen is het toevoegen van vegetarische ingrediënten, zoals champignons, zodat het gerecht geschikt is voor kinderen die bijvoorbeeld geen vlees eten.
2. Wraps met stiekeme groente
Wraps zijn een populaire maaltijd bij kinderen, omdat ze makkelijk te eten zijn en goed te vullen zijn. Een winnend recept uit Kindermenu 2.0 is de wrap met stiekeme groente. Dit gerecht is ontworpen om gezond te zijn, maar ook aantrekkelijk voor kinderen die niet graag groenten eten. De basis is een wrap met vega gehakt, waarbij bruine bonen, paprika, kleine stukjes courgette, ui en mais zijn toegevoegd. De groenten zijn verwerkt op een manier die ervoor zorgt dat kinderen ze niet direct herkennen, waardoor ze onwetend meer groenten in hun maaltijd krijgen. De smaak wordt versterkt met een klein beetje fajita-kruiden, die een lekkere smaak geven zonder te veel zout of andere ongezonde ingrediënten.
3. Kip parmigiana met caponata
Een ander winnend gerecht is de kip parmigiana met caponata. Dit gerecht is een combinatie van een klassieke Italiaanse maaltijd met een gezonde twist. De kipparmigiana bestaat uit kipfilets die zijn bestoven met tomatensaus en Parmezaanse kaas. De caponata is een Siciliaanse groentesaus die gemaakt wordt met courgette, aubergine, kip, ui en andere groenten in een zoete en zuur smaak. Deze combinatie zorgt voor een smaakrijk gerecht dat aansluit bij de smaken van kinderen, maar ook gezond is. De ingrediënten zijn eenvoudig te verkrijgen en de hoeveelheid groenten is duidelijk in balans met het vlees.
4. Lasagne muffins
Een creatieve variant van een klassieker is de lasagne muffins. Deze mini lasagnes worden gebakken in een muffinvorm en bevatten alle klassieke ingrediënten van een lasagne, zoals tomatensaus, gehakt, rijst of pasta en kaas. Het gerecht is niet alleen lekkers, maar ook erg populaire bij kinderen. De presentatie maakt het gerecht aantrekkelijk, omdat het een kleiner formaat heeft en makkelijker te eten is. Het is ook een goede manier om kinderen bewuster te maken van de samenstelling van een lasagne en te leren dat het gerecht gezond kan zijn als het gemaakt wordt met de juiste ingrediënten.
5. Gnocchi in tomatensaus
Een ander winnend gerecht is de gnocchi in tomatensaus. De gnocchi zijn zachte pasta die gemaakt wordt van aardappelen, bloem en ei. Deze pasta wordt geserveerd met een zelfgemaakte tomatensaus die versterkt wordt met kruiden en eventueel groenten zoals paprika of courgette. Het gerecht is eenvoudig te maken en geschikt voor kinderen die geen pittige of zware maaltijden willen. Het gebruik van aardappelen zorgt voor een voldoende hoeveelheid koolhydraten, terwijl de tomatensaus ervoor zorgt dat er voldoende groenten in het gerecht zitten.
6. Hollandse ovenschotel met bloemkool
Een klassieker die vaak geaccepteerd wordt bij kinderen is de Hollandse ovenschotel met bloemkool. Dit gerecht bestaat uit krieltjes, bloemkool en spekjes in een romige saus met een vleugje mosterd, die daarna gegratineerd wordt met kaas in de oven. Het gerecht is warm, smaakrijk en past goed bij de smaken van kinderen. De combinatie van groenten en vlees zorgt voor een uitgebalanceerde maaltijd, en de romige saus maakt het gerecht extra aantrekkelijk.
Deze recepten tonen aan dat Kindermenu 2.0 niet alleen gezond is, maar ook lekkers en creatief. De winnende gerechten zijn ontwikkeld met aandacht voor de smaken van kinderen, maar ook voor de gezondheid. Het gebruik van groenten, kleurrijke presentatie en regionale producten zorgt ervoor dat de menu’s niet alleen gezond zijn, maar ook aantrekkelijk voor jongeren.
Aanbevelingen voor het opstellen van gezonde kindermenu’s
Het opstellen van een gezond kindermenu vereist een balans tussen smaak, voedingswaarde en eenvoud. Kinderen hebben vaak een voorkeur voor bekende gerechten, maar het is belangrijk om hen ook te introduceren in gezondere alternatieven. Hieronder worden enkele aanbevelingen opgenoemd die hulp kunnen bieden bij het ontwerpen van gezonde kindermenu’s, met een nadruk op het gebruik van groenten, de presentatie van het gerecht en het gebruik van streekproducten.
1. Groenten als centraal element
Groenten zijn essentieel voor een gezond kindermenu. Ze bevatten veel vitamines, mineralen en vezels, die belangrijk zijn voor de groei en ontwikkeling van kinderen. In Kindermenu 2.0 is het een van de criteria dat een gerecht uit minimaal 100 gram groente moet bestaan. Dit betekent dat groenten centraal moeten staan in elk gerecht. Het is aan te raden om groenten te verwerken op een manier die kinderen leuk vinden, zoals gebakken, gegrild of gestoomd. De combinatie van verschillende groenten in één gerecht zorgt niet alleen voor een uitgebalanceerde voeding, maar ook voor een kleurrijke en aantrekkelijke presentatie.
2. Kleurrijke presentatie
De presentatie van een gerecht speelt een grote rol in de acceptatie door kinderen. Gerechten die kleurrijk zijn, trekken aandacht en stimuleren het eetgedrag. In Kindermenu 2.0 is er een nadruk op kleurrijkheid, aangezien dit ook draait om het plezier van het eten. Het gebruik van groenten zoals paprika, courgette, uien, wortels en spinazie zorgt voor een kleurrijke combinatie. Ook het gebruik van vlees of vis met groenten kan een visuele balans creëren. Het is aan te raden om gerechten te presenteren met aandacht voor de kleur, vorm en smaak. Dit maakt het gerecht niet alleen gezonder, maar ook leuker om te eten voor kinderen.
3. Regionale producten gebruiken
Het gebruik van regionale producten is een belangrijk aspect van Kindermenu 2.0. Regionale producten zijn vaak vers, duurzamer en van goede kwaliteit. Bovendien ondersteunen ze lokale boeren en producteurs. Het is aan te raden om producten te gebruiken die op het moment van de maaltijd beschikbaar zijn in de regio. Dit zorgt voor een seizoensgebonden menu en helpt om kinderen bewuster te maken van de oorsprong van hun voedsel. In Drenthe zijn bijvoorbeeld aardappelen, bloemkool en groenten zoals paprika en courgette regelmatig beschikbaar. Het gebruik van lokale producten maakt het gerecht niet alleen gezonder, maar ook duurzamer.
4. Beperk het aantal ingrediënten
In Kindermenu 2.0 is het een van de voorwaarden dat een gerecht uit niet meer dan tien ingrediënten mag bestaan. Dit maakt het gerecht eenvoudiger te maken en voorkomt het gebruik van te veel ingrediënten die niet gezond zijn. Het is aan te raden om gerechten te maken met basale ingrediënten zoals groenten, vlees of vis, rijst of pasta en een simpel dressingsaus. Het beperken van ingrediënten maakt het gerecht eenvoudiger te maken en voorkomt het gebruik van onnodige ingrediënten zoals veel zout, suiker of verwerkte producten.
5. Creatieve en eenvoudige gerechten
Creativiteit is een belangrijk aspect van Kindermenu 2.0. Kinderen zijn vaak nieuwsgierig en willen dingen proberen die ze niet al te vaak eten. Het is aan te raden om gerechten te maken die niet alleen gezond zijn, maar ook creatief. Voorbeelden zijn lasagne muffins, wraps met stiekeme groente of kipparmigiana met caponata. Deze gerechten zijn niet alleen gezond, maar ook leuk om te eten en te serveren. Het is belangrijk om gerechten te kiezen die makkelijk te maken zijn en die kinderen aanspreken.
Conclusie
Het initiatief Kindermenu 2.0 biedt een unieke kans om gezonde en lekkere gerechten te ontwikkelen die speciaal bedoeld zijn voor kinderen. Door kinderen en jongeren actief te betrekken bij het ontwerpen van menu’s, wordt niet alleen de voeding verbeterd, maar ook het bewustzijn van voedsel en duurzaamheid vergroot. De winnende recepten tonen aan dat gezond eten niet moeilijk hoeft te zijn en dat kinderen bereid zijn om creatieve en gezonde maaltijden te eten. De aanbevelingen voor het opstellen van gezonde kindermenu’s, zoals het gebruik van groenten, kleurrijke presentatie en regionale producten, kunnen worden toegepast in zowel horeca als huiskitchens. Het initiatief Kindermenu 2.0 is niet alleen een educatieve activiteit voor kinderen, maar ook een kans voor horeca-ondernemers om zich te profileren als gezond en duurzaam bewust. Het programma blijft in Drenthe en wordt landelijk uitgebreid door JOGG NL, wat aantoont dat het initiatief succesvol is en blijft.