Ovenschotels zijn in Frankrijk een bijzonder geliefd gerecht, vooral in de wintermaanden. Deze gerechten combineren smaakvolle ingrediënten en technieken die vaak jarenlang zijn getest en verfijnd. Het gebruik van aardappelen, kaas, vlees en groenten in combinatie met typische Franse smaken zoals Provençaalse kruiden of Reblochon-kaas geeft deze gerechten hun unieke karakter. In deze artikel worden enkele van de bekendste Franse ovenschotels beschreven, inclusief hun historische achtergronden, ingredienten en bereidingsmethoden. Hierdoor krijg je als kookenthusiast of culinair professional een duidelijk overzicht van hoe deze gerechten gemaakt worden en wat ze zo bijzonder maakt.

Franse ovenschotels in korte lijn

Ovenschotels zijn in Frankrijk een integraal onderdeel van de culinair culture. Deze gerechten worden vaak bereid in een oven, waarbij de ingrediënten langzaam garen en een romige of rauwe smaak ontwikkelen. De meeste Franse ovenschotels zijn gebaseerd op simpelere ingrediënten zoals aardappelen, spek, kaas en groenten, maar worden er een ongekende smaak uit gehaald door het juiste mengsel van kruiden, vlees of wijn. Onderstaand overzicht geeft een korte inleiding tot enkele van de meest typische Franse ovenschotels zoals Gratin Dauphinois, Tartiflette, Hachis Parmentier en andere klassiekers.

Gratin Dauphinois

Gratin Dauphinois is een klassieker onder de Franse ovenschotels en is vooral bekend voor het gebruik van aardappelen en crème fraîche. Het gerecht is afkomstig uit de regio Dapuhiné en is een simpele maar smaakvolle schotel die perfect past bij een wintermaaltijd. De aardappelen worden vaak in plakjes gesneden en gegaard in crème fraîche met zout, peper en eventueel een beetje nootmuskaat. Het gerecht wordt op het laatste moment gegarneerd met wat extra kaas om een gegratineerde bovenlaag te verkrijgen.

Hachis Parmentier

Hachis Parmentier is een typisch ovenschotel met gehakt en aardappelpuree. Het gerecht is in de 16e eeuw ontwikkeld, toen de aardappel nog niet geliefd was in Frankrijk. Naarmate de aardappel meer geaccepteerd werd, begon men het te combineren met vleesresten. Het gerecht bestaat uit een laag van gehakt, meestal van rundvlees, en een laag van aardappelpuree. De puree wordt vaak gemaakt met melk of boter en gekruid met Provençaalse kruiden of zout en peper. Hachis Parmentier is een gerecht dat zowel gezond als smaakvol is en makkelijk gemaakt kan worden.

Tartiflette

Tartiflette is een andere klassieke Franse ovenschotel die vooral populair is in de Alpenregio. Het gerecht is gemaakt met aardappelen, spek, uien en Reblochon-kaas, een semi-zachte kaas met een gewassen korst. De Reblochon-kaas is cruciaal voor de authenticiteit van het gerecht. De aardappelen worden vaak gekookt en gesneden in plakjes, en vervolgens samengevoegd met de spekjes en uien in een schaal. Na het opwarmen in de oven, wordt de kaas over de schotel gegoten en verder gegratineerd. Het resultaat is een smeuïge, gegratineerde schotel die perfect past bij een koude winterdag.

Pasta ovenschotel met Abondance, Comté en Emmentaler

Een andere variant op een Franse ovenschotel is een pasta schotel gemaakt met drie verschillende kaassen: Abondance, Comté en Emmentaler. Deze kaascombinatie creëert een rijke en romige smaak. De pasta wordt gegaard en vervolgens gemengd met een saus die gemaakt wordt uit melk, bloem en boter. De drie kaassen worden gesneden of geraspt en toegevoegd aan de saus. Het gerecht eindigt met een laag van Abondance-kaas bovenop, die verder gegratineerd wordt in de oven. Het resultaat is een schotel met een subtiele smaak en een rijke kaassmaak.

Gratin Dauphinois: een klassieke Franse ovenschotel

Gratin Dauphinois is een van de meest geliefde Franse ovenschotels, vooral in de regio Dauphiné. Het gerecht is eenvoudig in zijn samenstelling maar heeft een smaak die vaak verheven is door de combinatie van aardappelen en crème fraîche. Het gerecht is ideaal voor zowel een lichte maaltijd als een smaakvolle hoofdgerecht.

Ingredienten

Voor een klassieke Gratin Dauphinois zijn de volgende ingrediënten nodig:

• 1 kg aardappelen (vastkokend)
• 500 ml crème fraîche
• 100 ml melk
• 50 g boter
• 2 teentjes knoflook
• 1 theelepel zout
• 1 theelepel gemalen peper
• ½ theelepel nootmuskaat
• 50 g Gruyère of Emmentaler kaas (voor de gratinering)

Bereiding

1. De aardappelen worden gewassen en in schijfjes gesneden. Zorg ervoor dat alle schijfjes ongeveer 3 mm dik zijn, zodat ze even snel garen.
2. In een pan worden de crème fraîche, melk, boter en knoflook verhit tot een vloeistof die een romige tekstuur heeft.
3. Voeg zout, peper en nootmuskaat toe aan de vloeistof en meng goed.
4. De aardappelschijfjes worden in een ovenschaal gelegd en met de romige vloeistof gemengd.
5. De schaal wordt in de oven geplaatst, voorverwarmd op 180°C, en gegaard gedurende ongeveer 30-35 minuten.
6. Na 30 minuten wordt de kaas over de aardappelschijfjes gegoten en de schaal wordt voor 10-15 minuten extra in de oven geplaatst om de kaas te laten garen en gegratineerd te raken.

Belangrijke tips

• Het is belangrijk dat de aardappels niet te dik zijn gesneden, anders zullen ze niet volledig garen.
• Het gebruik van crème fraîche geeft het gerecht zijn romige smaak, maar als deze niet beschikbaar is, kan het worden vervangen door een mengsel van melk en boter.
• Voor een extra smaakvolle versie kan de crème fraîche worden aangelengd met een scheut van wit of rood wijn.
• De gratinering met kaas maakt het gerecht smaakvoller en geeft het een extra texture.

Hachis Parmentier: een smaakvolle combinatie van gehakt en aardappelpuree

Hachis Parmentier is een gerecht dat in de 16e eeuw ontwikkeld werd. Het gerecht is een typische Franse ovenschotel die meestal gemaakt wordt met restvlees. De naam komt van de uitvinder van het gerecht, Louis-Auguste Blanquet de Parmentier, die in de 19e eeuw een voortrekkende figuur was in de popularisering van de aardappel in Frankrijk.

Ingredienten

Voor een klassieke Hachis Parmentier zijn de volgende ingrediënten nodig:

• 500 g gehakt (rundvlees of kalfsvlees)
• 1 ui
• 3 wortels of een handvol kleintjes
• 1 teentje knoflook
• Boter of olijfolie
• 500 ml melk
• Zout en peper
• Provençaalse kruiden
• 1 kg aardappelen

Bereiding

1. De ui en wortels worden in kleine stukjes gesneden. De knoflook wordt uitgeperst.
2. In een pan wordt wat boter of olijfolie verhit, waarin de ui en knoflook worden gebraad tot ze zacht zijn en licht goudkleurig worden.
3. De wortels worden erbij gedaan en even verder gebraad.
4. Het gehakt wordt erbij gedaan en wordt fijn gebraad tot het volledig gaar is.
5. Het gehakt wordt gekruid met zout, peper en Provençaalse kruiden.
6. De aardappelen worden gekookt in gezouten water en vervolgens tot een puree gemengd met melk en boter.
7. De gehaktlaag en de aardappelpureelaag worden in een ovenschaal op elkaar gelegd.
8. Het gerecht wordt in de oven geplaatst en gegratineerd tot de bovenlaag goudkleurig is.

Belangrijke tips

• Het gebruik van restvlees maakt het gerecht duurzaam en economisch, maar het is ook mogelijk om verse gehakt te gebruiken.
• De Provençaalse kruiden geven het gerecht een extra smaak, maar het is ook mogelijk om andere kruiden zoals tijm of rozemarijn te gebruiken.
• Het gebruik van melk in de aardappelpuree zorgt voor een romigere smaak. Alternatief kan de puree ook worden gemaakt met crème fraîche of boter.
• Voor een extra smaakvolle versie kan er wat wit of rood wijn bij worden gevoegd bij het bereiden van het gehakt.

Tartiflette: een winters gerecht met aardappelen en Reblochon-kaas

Tartiflette is een gerecht dat vooral geliefd is in de Franse Alpenregio. Het gerecht is gebaseerd op aardappelen, spek, uien en Reblochon-kaas. De Reblochon-kaas is essentieel voor de authenticiteit van het gerecht en wordt meestal gemaakt in de Haute-Savoie-regio.

Ingredienten

Voor een klassieke Tartiflette zijn de volgende ingrediënten nodig:

• 1 kg aardappelen (vastkokend)
• 250 g spekblokjes
• 2 middelgrote uien
• 2 teentjes knoflook
• 150 ml droge witte wijn
• 1 Reblochon-kaas
• Zout en peper
• Nootmuskaat

Bereiding

1. De aardappelen worden gewassen en in schijfjes gesneden. Ze worden gekruid met zout, peper en nootmuskaat.
2. De spekblokjes worden in een pan gebraad tot ze goudkleurig zijn.
3. De uien en knoflook worden erbij gedaan en even verder gebraad tot de uien zacht zijn.
4. De aardappelschijfjes worden erbij gedaan en samengevoegd met de spekblokjes en uien.
5. De witte wijn wordt over het mengsel gegoten en het gerecht wordt gegaard in de oven op 175°C gedurende 30-40 minuten.
6. De Reblochon-kaas wordt over het gerecht gegoten en het gerecht wordt voor 10-15 minuten extra in de oven geplaatst om de kaas te laten garen en gegratineerd te raken.

Belangrijke tips

• Het gebruik van Reblochon-kaas is essentieel voor de authenticiteit van het gerecht. Alternatief kan ook een andere kaas zoals Comté of Emmentaler worden gebruikt, maar de smaak zal dan anders zijn.
• De witte wijn helpt bij het creëren van een romige smaak en verder garen van de ingrediënten.
• Het is belangrijk dat de aardappels niet te dik zijn gesneden, anders zullen ze niet volledig garen.
• Voor een extra smaakvolle versie kan de wijn worden aangelengd met een beetje boter of een klein beetje crème fraîche.

Pasta ovenschotel met Abondance, Comté en Emmentaler

Een andere variant op een Franse ovenschotel is een pasta schotel gemaakt met drie verschillende kaassen: Abondance, Comté en Emmentaler. Deze kaascombinatie creëert een rijke en romige smaak. Het gerecht is ideaal voor een warme wintermaaltijd en kan zowel gezond als smaakvol zijn.

Ingredienten

Voor 4 personen zijn de volgende ingrediënten nodig:

• 350 g penne pasta
• 150 g Comté
• 150 g Emmentaler 50+
• 50 g geraspte Abondance aoc 45+
• 100 g champignons, in plakjes gesneden
• 2 tenen knoflook, fijngesneden
• 1 eetlepel tijm
• 2 eetlepels peterselie
• ½ theelepel nootmuskaat
• Peper
• 300 ml melk
• 2 eetlepels bloem
• 100 g hamblokjes
• 50 g paneermeel
• Boter

Bereiding

1. De penne pasta wordt volgens de aanwijzingen op de verpakking gekookt.
2. De Comté en Emmentaler worden in kleine blokjes gesneden. De Abondance wordt geraspt.
3. In een pan wordt wat boter verhit en de bloem wordt toegevoegd om een roux te maken.
4. Langzaam wordt de melk toegevoegd aan de roux, tot een dikke saus is ontstaan.
5. De saus wordt gekruid met zout, peper, nootmuskaat, tijm en peterselie.
6. De Comté en Emmentaler worden aan de saus toegevoegd en goed gemengd.
7. De gehakte champignons, knoflook en hamblokjes worden in een aparte pan gebraad tot ze gaar zijn.
8. De gegrilde vlees- en champignonmengsel wordt aan de saus toegevoegd en goed gemengd.
9. De penne pasta wordt aan het mengsel toegevoegd en alles wordt goed gemengd.
10. De schotel wordt in een ovenschaal gelegd en de Abondance wordt bovenop gegoten.
11. De schaal wordt in de oven geplaatst en gegratineerd tot de kaas goudkleurig is.

Belangrijke tips

• Het gebruik van drie verschillende kaassen zorgt voor een rijke en romige smaak. Het is belangrijk dat de kaassen goed gemengd worden in de saus.
• Het gebruik van champignons en knoflook geeft het gerecht een extra smaak.
• De Abondance-kaas is essentieel voor de authenticiteit van het gerecht, maar alternatieven zoals Gruyère of Emmentaler kunnen ook worden gebruikt.
• Voor een extra smaakvolle versie kan er wat wit of rood wijn bij worden gevoegd bij het bereiden van de saus.

Conclusie

Franse ovenschotels zijn bekend om hun rijke smaak en gebruik van eenvoudige ingrediënten. Gerechten zoals Gratin Dauphinois, Hachis Parmentier, Tartiflette en een pasta ovenschotel met drie kaassen tonen aan hoe smaakvol en warm deze gerechten kunnen zijn. Ze zijn ideaal voor een wintermaaltijd en kunnen zowel gezond als smaakvol zijn. De bereidingsmethoden zijn meestal eenvoudig, maar de smaken worden verfijnd door het gebruik van typische Franse kruiden en kaassen. Of je nu een culinair professional bent of gewoon een kookenthusiast, deze gerechten zijn een must-try voor iedereen die Frans koken wil ontdekken.

Bronnen

1. Belvilla - De lekkerste Franse gerechten
2. Renies Franse keuken - Hachis Parmentier
3. The Tasty Chilli - Tartiflette recept
4. Koksland - Tartiflette met Roseval-aardappelen
5. De lekkers kaas - Pasta ovenschotel met Abondance, Comté en Emmentaler