Erwtensoep, ook wel bekend als snert, is een klassieker in de Nederlandse keuken. Deze warme, troostende soep is een winterse traditie die vaak op Nieuwjaarsdagen of bij koek en zopie op tafel verschijnt. Het recept is eenvoudig, maar vereist wel enige bereidingsgeduld, aangezien de spliterwten eerst moeten weken. In dit artikel worden de ingrediënten, de bereidingswijze en het gebruik van traditionele ingredienten zoals rookworst en knolselderij besproken. Daarnaast wordt ingegaan op de voedingswaarde en de historische oorsprong van deze soep.

Inleiding

Erwtensoep is gemaakt van spliterwten, een soort droog gekookte erwten die eerst geweekt moet worden voordat ze gekookt kan worden. Het recept varieert afhankelijk van de bron, maar meestal bevat het ook vlees zoals schouderkarbonade of varkensribben, en groenten zoals knolselderij, prei en aardappelen. De soep wordt traditioneel geserveerd met rookworst, roggebrood en soms met katenspek. Het is een dikkere variant van soep, bijna vergelijkbaar met pap, en bevat veel vitamines en mineralen. In de volgende hoofdstukken worden de ingrediënten en bereidingswijze van verschillende varianten van erwtensoep besproken, evenals de voedingswaarde en historische context.

Ingrediënten en bereidingswijze

Erwtensoep is meestal gebaseerd op een aantal basisingredienten, waaronder spliterwten, vlees en groenten. In de volgende subsecties worden de meest gebruikte ingrediënten en bereidingsmethoden besproken, gebaseerd op de beschikbare recepten.

Spliterwten en voorbereiding

Spliterwten zijn essentieel voor het maken van erwtensoep. Deze droog gekookte erwten moeten eerst weken in water voordat ze gekookt kunnen worden. De meeste recepten adviseren om de spliterwten minstens 8 uur te weken, meestal in koud water. De weken tijd kan variëren, afhankelijk van de hoeveelheid water en de gewenste consistentie van de soep. Na het weken worden de erwten afgedraaid en toegevoegd aan de soeppan.

Vlees en vleesproducten

De meeste recepten voor erwtensoep bevatten vlees of vleesproducten. De meest voorkomende vleessoorten zijn schouderkarbonade, varkensribben, hamschijf en ontbijtspek. Deze vleesproducten worden vaak eerst in een pan gebakken tot ze knapperig zijn, voordat ze aan de soep worden toegevoegd. De worst is een ander essentieel ingrediënt in veel varianten van erwtensoep. Rookworst wordt meestal vlak voor het serveren aan de soep toegevoegd, zodat de worst niet te zacht wordt.

Groenten en smaakmakers

Naast het vlees worden ook verschillende groenten aan de soep toegevoegd. De meest gebruikte groenten zijn prei, knolselderij, winterpeen, aardappels en uien. Deze groenten worden in blokjes of ringen gesneden en samen met het vlees in de soeppan gebakken voordat de geweekte erwten en water worden toegevoegd. Smaakmakers zoals bouillonblokjes, laurierblaadjes, zout en peper zorgen voor de smaak van de soep.

Bereidingswijze en kooktijd

De bereidingswijze van erwtensoep is relatief eenvoudig, maar vereist wel wat geduld. De spliterwten moeten eerst weken in water. Daarna worden de vleesproducten in een pan gebakken tot ze knapperig zijn. Vervolgens worden de groenten aan de pan toegevoegd en even gebakken. De geweekte erwten worden afgedraaid en aan de pan toegevoegd, evenals voldoende water om alle ingrediënten onder water te houden. Bouillonblokjes, laurierblaadjes, zout en peper worden toegevoegd voor de smaak. De soep wordt vervolgens op laag vuur gelaten pruttelen gedurende 2 tot 5 uur, afhankelijk van het recept. Af en toe moet de soep worden geroerd om aanbakken te voorkomen. Vlak voor het serveren wordt de rookworst aan de soep toegevoegd en de soep wordt met verse peterselie of selderijblad geïllustreerd.

Voedingswaarde en gezondheid

Erwtensoep is een rijke bron van vitamines, mineralen en vezels. De spliterwten bevatten veel plantaardig eiwit, complexe koolhydraten en vezels, wat maakt dat de soep licht verteerbaar is en een langdurig gevoel van volheid geeft. Daarnaast bevat de soep veel groenten, die ook bijdragen aan de vitamine- en mineraalgehalte. Het vlees in de soep zorgt voor een extra eiwitbron, wat het maaltijd evenwicht verder versterkt.

Spliterwten en gezondheid

Spliterwten zijn een goede bron van plantaardig eiwit, vezels en complexe koolhydraten. Ze bevatten ook vitamine C, vitamine A en verschillende B-vitamines, evenals mineraalrijktes zoals ijzer, magnesium en kalium. Omdat spliterwten veel vezels bevatten, kunnen ze helpen bij het verbeteren van de spijsvertering en het reguleren van bloedsuikerspiegel. Ze zijn ook een goede bron van plantaardig eiwit voor vegetariërs.

Groenten en smaakmakers

De groenten in erwtensoep zorgen voor een extra dosis vitamines en mineralen. De prei en knolselderij zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine C en kalium, terwijl de aardappels een goede bron zijn van complexe koolhydraten en vitamine C. Bouillonblokjes en laurierblaadjes geven smaak aan de soep, zonder dat ze een aanzienlijke hoeveelheid vetten of suikers toevoegen. Zout en peper zijn essentiële smaakmakers, maar moeten in maat gebruik worden om de gezondheid niet in het gedrang te brengen.

Vlees en vetten

Het vlees in erwtensoep, zoals schouderkarbonade of varkensribben, zorgt voor een extra eiwitbron. Het vlees bevat ook vetten, wat het smaakprofiel van de soep versterkt. Het is echter belangrijk om de hoeveelheid vetten te beheersen, vooral voor personen die een gezonde levensstijl nastreven. Het gebruik van lichter vlees of het verminderen van de hoeveelheid vlees kan helpen om het vetgehalte van de soep te verlagen.

Traditionele en moderne varianten

Erwtensoep is een klassieker in de Nederlandse keuken, maar er zijn ook verschillende varianten van het recept. Sommige recepten zijn traditioneler, met minder groenten en meer vlees, terwijl andere varianten meer groenten en minder vlees bevatten. In de volgende subsecties worden enkele van de meest voorkomende varianten besproken.

Traditionele varianten

Traditionele varianten van erwtensoep bevatten meestal alleen spliterwten, vlees en enkele groenten zoals knolselderij en prei. Aardappels worden tegenwoordig vaak toegevoegd, omdat ze ervoor zorgen dat de soep dikker is en de kooktijd verkort. De rookworst is een essentieel ingrediënt in veel varianten van erwtensoep, maar sommige recepten gebruiken ook andere vleesproducten zoals varkenspootjes of krabbetjes.

Moderne varianten

Moderne varianten van erwtensoep bevatten vaak meer groenten en minder vlees. Dit kan gunstig zijn voor personen die een gezondere levensstijl nastreven of vegetariërs zijn. Sommige varianten gebruiken ook plantaardige eiwitbronnen zoals tofu of legumes in plaats van vlees. Deze varianten zijn even smaakvol als de traditionele varianten, maar bevatten minder vetten en calorieën.

Historische achtergrond

Erwtensoep heeft een lange historische achtergrond. Het is al bekend van de oude Griekse beschavingen en werd mogelijk al vele eeuwen daarvoor in voor-Azie bereid. In Noord-West en Oost-Europa zijn dikke varianten van erwtensoep populair, evenals in Canada, de VS, Australië, India en het Midden-Oosten. In Nederland is erwtensoep een echte winterse traditie en wordt het vaak op Nieuwjaarsdagen of bij koek en zopie op tafel geschoven. De benaming "snert" wordt gebruikt voor de dikke variant van erwtensoep, die meer op pap dan op soep lijkt. De oorsprong van de benaming is niet duidelijk, maar het betekent waarschijnlijk dat de soep dik is en troostend is.

Conclusie

Erwtensoep is een klassieker in de Nederlandse keuken en een must-have op winterse maaltijden. Het recept is eenvoudig, maar vereist wel enige bereidingsgeduld, aangezien de spliterwten eerst moeten weken. De meeste varianten bevatten vlees zoals schouderkarbonade of varkensribben, en groenten zoals knolselderij en prei. De soep wordt traditioneel geserveerd met rookworst, roggebrood en soms met katenspek. Het is een dikkere variant van soep, bijna vergelijkbaar met pap, en bevat veel vitamines en mineralen. In de moderne tijd zijn er ook varianten van erwtensoep met meer groenten en minder vlees, wat gunstig is voor personen die een gezondere levensstijl nastreven. Of je nu een traditioneel of modern recept kiest, erwtensoep is een warme, troostende maaltijd die zeker een plek verdient op de winterse tafel.

Bronnen

1. Het beste traditionele erwtensoep recept
2. Extra lekker: serveer bij de erwtensoep roggebrood met roomboter en suiker of katenspek
3. Makkelijk basisrecept voor Hollandse erwtensoep (ofwel snert) met rookworst, prei en schouderkarbonade, klaar in ca. 1,5 uur
4. Waarom is erwtensoep zo gezond?
5. Oma's erwtensoep (snert)
6. Snert of erwtensoep?
7. Erwtensoep: een traditioneel Nederlands gerecht