De Vega-Atlas: een wereldreis door vegetarische en veganistische gerechten
Vegetarisch en veganistisch eten heeft zich in de afgelopen jaren van een alternatief leefstijlontwerp tot een mainstream culinair fenomeen ontwikkeld. Het koken zonder vlees of dierlijke producten is niet alleen goed voor de gezondheid en het milieu, maar biedt ook een rijke en diverse keuken. Isabel Boerdam, bekend van haar blog De Hippe Vegetariër, heeft met haar kookatlas De Vega-Atlas een boek geschreven dat deze culinair rijke wereld opent voor zowel gevestigde vegetariërs, nieuwsgierige gourmanden, als culinair professionals. Het boek biedt een internationale reis door vegetarische en veganistische gerechten en brengt klassieke recepten op een innovatieve manier tot leven, zonder vlees of vis. In dit artikel nemen we een diepgaand kijkje in de inhoud, inspiratie en werkwijze van De Vega-Atlas, gebaseerd op informatie uit meerdere betrouwbare bronnen.
Inleiding: een toekomstvisie op koken
Vegetarisch koken is meer dan alleen het uitbannen van vlees. Het gaat om het herontdekken van smaken, het kiezen van duurzame ingrediënten en het opnieuw definiëren van gerechten die traditioneel dierenproducten bevatten. In De Vega-Atlas brengt Isabel Boerdam deze idee tot leven. Ze verzamelt recepten uit over de hele wereld, waarbij ze klassieke gerechten uit verschillende landen in een vegetarische of veganistische versie presenteert. Deze aanpak is niet alleen culinair verfrissend, maar ook een antwoord op de toenemende vraag naar duurzaam en gezond eten.
Het boek is uitgegeven in de vorm van een atlas, wat inhoudt dat het niet alleen recepten bevat, maar ook geografische en culturele contexten. Zo kun je bijvoorbeeld gerechten uit Mexico, Zwitserland of België tegenkomen, waarbij de originele smaken en structuur zo goed mogelijk worden benaderd, maar op een manier die niet langer afhankelijk is van dierenproducten. Deze aanpak maakt het boek een uniek en nuttig instrument voor iedereen die wil leren koken zonder vlees.
De inhoud van De Vega-Atlas
1. Internationale inspiratie
Een van de meest opvallende aspecten van De Vega-Atlas is de diversiteit van de recepten. Het boek biedt een overzicht van vegetarische en veganistische gerechten uit verschillende regio's, waaronder de Caraïben, Oceanië, Oost-Afrika en Scandinavië. In elk geval wordt een klassieker genomen en omgewerkt tot een vega-versie. Deze aanpak maakt het boek een inspiratiebron voor culinair experimenten.
Voorbeelden van gerechten die in het boek worden besproken:
Tiroler Gröstl met gebakken aardappeltjes, een gebakken eitje en vegetarische spekjes
Dit gerecht is traditioneel een nationaal gerecht in Tirol, waarin gebakken aardappels worden geserveerd met spek en een gebakken eitje. In de vega-versie van het boek worden de spekjes vervangen door portobello-champignons, die een vergelijkbare textuur en smaak produceren. Het eitje blijft behouden, wat het gerecht toegankelijk maakt voor vegetariërs die geen veganistische keuze willen maken.Roti met aardappel, tempé, kousenband en ei
Het Surinaamse gerecht roti is in deze versie herbekend, waarbij aardappel en tempé centraal staan. Kousenband en Surinaamse rotikruiden worden gebruikt voor extra smaak. Dit gerecht is een voorbeeld van hoe traditionele gerechten in een vegetarische context kunnen worden herwerkten, zonder dat de essentie van het originele gerecht verloren gaat.Spaanse knoflooksoep met gepocheerd ei
De Spaanse sopa de ajo is een klassieker in de Spaanse keuken. In De Vega-Atlas is de soep herbekend en gecombineerd met een gepocheerd eitje, wat het gerecht extra rijk maakt in smaak en textuur.
2. Ei als centraal ingrediënt
Hoewel het boek ook veganistische recepten bevat, speelt ei in veel van de gerechten een belangrijke rol. Ei is volgens Boerdam een waardevolle ingrediënt in vegetarische koken, omdat het zowel functioneel als smaakvol is. Het boek bevat onder andere recepten voor:
Khachapuri
Een Georgische gerecht dat traditioneel gevuld is met kaas en eitje. In de vega-versie blijft het eitje behouden, maar wordt de kaas door een vega-variant vervangen.Okonomiyaki
Een Japanse pannenkoek met witte kool en eitje. De versie uit het boek laat zien hoe eitjes kunnen worden gebruikt om texturen en smaken te creëren die niet alleen vega, maar ook culinair verfrissend zijn.Shakshuka
Een Tunesische variant van de bekende gerecht met eieren in een smaakrijke saus. Ook hier blijft het eitje behouden, wat het gerecht toegankelijk maakt voor vegetariërs die eieren niet weigeren.
Ei is dus een centraal thema in het boek, en het wordt niet alleen gebruikt als vleesvervanger, maar ook als smaakmaker en textuurcreatie.
3. Vleesvervangers en smaken
Een ander belangrijk thema in De Vega-Atlas is het gebruik van vleesvervangers. Het boek benadrukt dat vleesvervangers tegenwoordig zo goed zijn gemaakt, dat ze vrijwel niet van echt vlees te onderscheiden zijn. Dit is een belangrijke ontwikkeling in de culinair wereld, omdat het vegetarische en veganistische koken aantrekkelijker maakt voor mensen die niet willen opgeven aan smaak en textuur.
Het boek bevat aanbevelingen zoals:
Gebruik van vleesvervangers in sauzen
Veel vleesgerechten krijgen hun smaak vooral uit de saus. In De Vega-Atlas wordt aangeraden om vleesvervangers te gebruiken in combinatie met smaakrijke sauzen. Dit maakt het gerecht niet alleen vegetarisch, maar ook culinair genieten.Structuur en textuur imiteren
De structuur van vlees en vis is een belangrijke factor in het genieten van gerechten. Het boek benadrukt dat moderne vleesvervangers dit steeds beter imiteren. Voorbeelden zijn vegan bitterballen en vegetarische slagerswaren.Innovatieve combinaties
Het boek bevat ook recepten die nieuwe combinaties van ingrediënten introduceren. Bijvoorbeeld de chipsi mayai uit Tanzania, een streetfoodgerecht dat bestaat uit frietjes met eieren, of de okonomiyaki, een Japanse pannenkoek.
4. Duurzaamheid en gezondheid
Een van de onderliggende thema’s in De Vega-Atlas is duurzaamheid. Het boek benadrukt dat vegetarisch koken niet alleen goed is voor de gezondheid, maar ook een directe impact heeft op de CO2-uitstoot. De auteurs wijzen erop dat vleesproductie veel land, water en voer nodig heeft en dat dieren voor vleesproductie ook een belangrijke bron zijn van broeikasgassen.
Daarnaast benadrukt het boek dat vegetarisch koken een gezondere leefstijl kan bevorderen. Het meeste rood en bewerkte vlees eten is volgens wetenschappelijke studies niet gezond. Door minder of helemaal geen vlees te eten, kan men het risico op hart- en vaatziekten verminderen.
Een praktische aanpak voor het vega-koken
Het boek is niet alleen een inspiratiebron, maar ook een praktische gids voor het koken zonder vlees. Het biedt duidelijke recepten, met instructies en tips die zelfs voor beginners toegankelijk zijn. Voorbeelden van deze praktische tips zijn:
Groentes in de hoofdrol
In plaats van groentes als bijrol te gebruiken, worden ze in De Vega-Atlas centraal gezet. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door ze te grillen, te stoven of in sauzen te incorporeren.Sauzige gerechten
Sauzen zijn een manier om smaken en texturen te creëren die het gerecht rijk en voldoening geven. In het boek worden vleesvervangers vaak in combinatie met smaakrijke sauzen gebruikt, waardoor het gerecht niet alleen vega is, maar ook culinair verfrissend.Creatieve combinaties
Het boek benadrukt dat het koken zonder vlees een gelegenheid is om creatieve combinaties te maken. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door vleesvervangers te combineren met ingrediënten uit andere culinair tradities. Zo ontstaan gerechten die niet alleen vega, maar ook wereldwijd inspirerend zijn.
De rol van Isabel Boerdam en De Week Zonder Vlees
Isabel Boerdam is de drijfveer achter De Vega-Atlas. Zij is sinds 2013 actief in de vegetarische en veganistische wereld via haar blog De Hippe Vegetariër, waarin ze recepten, tips en inspiratie deelt. In 2018 lanceerde ze de Nationale Week Zonder Vlees, een campagne die erop gericht is om mensen te inspireren om een week volledig zonder vlees te koken. Deze campagne is inmiddels een jaarlijkse traditie geworden en wordt uitgevoerd onder de vlag van de stichting Week Zonder Vlees, die Boerdam heeft opgericht.
De Week Zonder Vlees is een praktische uitdaging voor mensen die willen proeven van het vega-koken. Het is een manier om te experimenteren met vegetarische en veganistische gerechten en te leren hoe het koken zonder vlees in de eigen keuken kan worden geïntegreerd. Het is een initiatief dat niet alleen gericht is op vegetariërs, maar ook op nieuwsgierige gourmanden die willen weten wat het eten zonder vlees inhoudt.
Conclusie
De Vega-Atlas is meer dan alleen een kookboek. Het is een gids door de wereld van vegetarisch en veganistisch koken, waarin klassieke gerechten herbekend worden en nieuwe combinaties ontstaan. Het boek benadrukt dat vegetarisch koken niet alleen goed is voor de gezondheid en het milieu, maar ook culinair verfrissend en inspirerend is. Isabel Boerdam, met haar ervaring als culinair blogger en campaigner, heeft hier een uniek en nuttig instrument geschreven dat zowel beginners als ervaren koks zal inspireren.
Het boek is een duidelijke aanrader voor iedereen die wil leren koken zonder vlees en die op zoek is naar inspiratie, praktische tips en creatieve combinaties. Het biedt een internationale reis door de keuken, waarin vleesvervangers, eieren en groenten centraal staan. Het is een toekomstvisie op koken die niet alleen duurzaam is, maar ook smaakt.