De Chinese keuken is rijk aan smaken, technieken en traditionele gerechten. Het is een keuken die niet alleen door haar verscheidenheid maar ook door haar smaakcombinaties aantrekkelijk is. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende stijlen van de Chinese keuken, typische gerechten, ingrediënten en de technieken die gebruikt worden om deze gerechten tot leven te brengen. Op basis van diverse bronnen wordt een overzicht gegeven van de essentiële aspecten van het Chinese koken, met nadruk op de diversiteit binnen de keuken en de manieren waarop deze gerechten zich verschillen per regio.

Inleiding

De Chinese keuken is niet één homogene stijl, maar bestaat uit meerdere regionale stijlen die elk hun eigen kenmerken hebben. Deze variatie ontstaat door geografische en klimatologische verschillen, waardoor elke regio haar eigen favoriete gerechten, smaken en technieken ontwikkelt. In Nederland zijn bepaalde gerechten, zoals Peking-eend, kip Gong Bao en loempia’s, al zeer bekend. Tijdens feesten zoals Chinees Nieuwjaar worden deze gerechten vaak geserveerd, omdat ze ook symbolische betekenissen hebben. Daarnaast zijn er ook gerechten die specifiek zijn aangepast aan Nederlandse smaken, zoals de combinatie van Chinese, Indische en Indonesische invloeden. Deze gerechten zijn vaak niet authentiek in de originele Chinese betekenis, maar ze vormen wel een belangrijk onderdeel van de huidige culinaire ervaring in Nederland.

Regionale Kookstijlen in de Chinese Keuken

Shandongkeuken

De Shandongkeuken, afkomstig uit het noordoosten van China, is bekend om haar gebakken en gestoofde gerechten en soepen. Omdat Shandong langs de Gele Rivier en de kust ligt, vormen vis en zeevruchten zoals mosselen en abalone een integraal onderdeel van deze keuken. Daarnaast wordt veel gebruik gemaakt van graanproducten en groenten zoals knoflook, uien, aubergines en paksoi. Deze kookstijl wordt ook wel de Lukeuken genoemd en is historisch gezien de keuken van het keizerlijk hof. De Shandongkeuken is daarom vaak geassocieerd met formele en traditionele gerechten.

Sichuankeuken

De Sichuankeuken komt uit de zuidwestelijke provincie Sichuan en is vooral bekend om haar pittige en smaakvolle gerechten. Gedroogde chilipeppers en Szechuan peperkorrels vormen hier een centrale rol, waardoor de gerechten vaak zeer pittig zijn. Deze kookstijl is niet alleen pittig, maar ook rijk aan smaken zoals zoet, zuur en bitter. Een bekend gerecht uit de Sichuankeuken is kip Gong Bao, een gerecht dat vaak een knapperige toets heeft van pinda’s of cashewnoten.

Kantonese keuken

De Kantonese keuken, afkomstig uit de regio Guangdong, richt zich op het behouden van de oorspronkelijke smaak van de ingrediënten. In tegenstelling tot de Sichuankeuken, waarbij de ingrediënten vaak onder een rij specerijen verdwijnen, wordt in de Kantonese keuken meer aandacht besteed aan het accentueren van de natuurlijke smaken van groenten en fruit. Knoflook, gember en lente-ui spelen een centrale rol in deze kookstijl. De Kantonese keuken is vooral gericht op het geroerbakken van gerechten, waarbij de ingrediënten snel worden gekookt om zo hun smaken en tekstuur te behouden.

Andere Regionale Stijlen

Naast deze drie hoofdstijlen zijn er ook andere regionale stijlen, zoals de Jiangsu-keuken, die bekend staat om haar zachte en delicate gerechten, en de Hunankeuken, die net als de Sichuankeuken pittig is, maar ook rijk aan smaken. Elke regionale kookstijl heeft haar eigen karakteristieken en technieken, waardoor de Chinese keuken als geheel uiterst divers is.

Typische Gerechten uit de Chinese Keuken

Peking-eend

Peking-eend is een klassiek gerecht dat in Nederland vaak wordt geserveerd. Het gerecht draait om een geroosterde eend met een knapperige huid en sappig vlees. Bij het serveren wordt de eend meestal geserveerd met hoisinsaus en verse groenten zoals lente-ui en komkommer. De huid van de eend is zeer krokant en wordt vaak apart geserveerd als een soort snack.

Kip Gong Bao

Kip Gong Bao is een gerecht dat voortkomt uit de Sichuankeuken. Het gerecht bestaat uit geroerbakken kipfilets in een pittige saus die gemaakt wordt van Sichuanpeper, sojasaus, sesamolie en zwarte rijstazijn. Het gerecht kan ook pinda’s of cashewnoten bevatten, wat een knapperige toets geeft. Het gerecht is eenvoudig en snel te maken, waardoor het populair is bij mensen met weinig tijd.

Loempia's en Jiaozi

Loempia’s en jiaozi zijn gevulde gerechten die vaak tijdens feesten worden geserveerd. Jiaozi zijn Chinese gevulde dumplings, terwijl loempia’s een soort gevulde vellen zijn die vaak met groenten en vlees worden gevuld. Beide gerechten zijn vaak symbool voor voorspoed en worden daarom vaak tijdens Chinees Nieuwjaar op tafel gezet. Loempia’s zijn vaak frituurde en hebben een knapperige schil, terwijl jiaozi vaak gestoomd of gekookt worden.

Dim Sum

Dim sum is een verzameling van kleine gerechten die vaak worden geserveerd tijdens het ontbijt of een brunch. De gerechten zijn meestal gebakken of gestoomd en kunnen variëren van gevulde broodjes tot groenten- of vleesgerechten. De gerechten worden vaak geserveerd in bamboestomers en zijn een populaire manier om de smaken van de Chinese keuken te proeven.

Rijstgerechten

Rijst is een essentieel ingrediënt in de Chinese keuken. Basmatirijst is een geliefd type rijst die vaak gebruikt wordt in gerechten zoals rijstcake of rijstballetjes. Miennoedels zijn een ander type rijstproduct dat vaak gebruikt wordt in soepen en roerbakgerechten. Rijstgerechten zijn meestal een bijgerecht en worden vaak geserveerd met vlees of vis.

Typische Ingrediënten in de Chinese Keuken

De Chinese keuken maakt gebruik van een breed spectrum aan ingrediënten die elk hun eigen smaak en functie hebben. De volgende ingrediënten worden vaak gebruikt in gerechten uit de Chinese keuken:

Basmatirijst

Basmatirijst is een witte, slanke rijst met lange korrels die verbouwd wordt aan de voet van de Himalaya. Het is geliefd vanwege zijn aroma en textuur. Basmatirijst wordt vaak gebruikt in rijstgerechten en rijstballetjes.

Miennoedels

Miennoedels zijn tarwenoedels die vaak gebruikt worden in soepen en roerbakgerechten. Ze zijn veelzijdig en kunnen gemakkelijk worden gekookt of gebakken. Miennoedels zijn een essentieel ingrediënt in veel Aziatische gerechten.

Sojasaus

Sojasaus is een essentieel smaakmaker in de Aziatische keuken. Het wordt gemaakt van water, sojabonen, tarwe en zout. Sojasaus geeft gerechten een rijke smaak en is vaak een basis voor sauzen en marinades.

Sichuanpeper

Sichuanpeper is een specerij die vaak wordt gebruikt in de Sichuankeuken. Het is bekend om zijn pittige smaak en wordt vaak gebruikt in gerechten zoals kip Gong Bao. Sichuanpeper geeft gerechten een extra smaakdimensie en is essentieel voor sommige gerechten.

Technieken in de Chinese Keuken

De Chinese keuken maakt gebruik van verschillende kooktechnieken die elk hun eigen kenmerken hebben. De volgende technieken zijn vaak te vinden in Chinese recepten:

Geroerbakken

Geroerbakken is een van de meest gebruikte technieken in de Chinese keuken. Het houdt in dat ingrediënten op hoge temperatuur worden gekookt in een wok of pan. Deze techniek zorgt ervoor dat de ingrediënten snel gaar worden, waardoor de smaken en voedingsstoffen behouden blijven. Geroerbakken wordt vaak gebruikt voor gerechten zoals kip Gong Bao of loempia’s.

Stoofden

Stoofden is een andere techniek die vaak gebruikt wordt in de Chinese keuken. Het houdt in dat ingrediënten worden gekookt in een saus of vloeistof op een lage temperatuur. Deze techniek zorgt ervoor dat de ingrediënten zacht en sappig worden. Stoofden wordt vaak gebruikt voor gerechten zoals mapo tofu of Peking-eend.

Rijsten

Rijsten is een techniek waarbij gerechten worden gekookt in water of vloeistof. Deze techniek wordt vaak gebruikt voor gerechten zoals rijstcake of rijstballetjes. Het is een eenvoudige techniek die vaak gebruikt wordt voor vegetarische gerechten.

Frituren

Frituren is een techniek waarbij ingrediënten worden gebakken in olie. Deze techniek zorgt ervoor dat de gerechten knapperig worden en een rijke smaak krijgen. Frituren wordt vaak gebruikt voor gerechten zoals loempia’s of Peking-eend.

Chinese Recepten voor Thuis

Voor wie wil proeven van de smaken van de Chinese keuken, zijn er verschillende eenvoudige recepten die thuis gemaakt kunnen worden. Hieronder volgen enkele voorbeelden van Chinese gerechten die eenvoudig te maken zijn en waarbij de essentiële ingrediënten en technieken worden gebruikt.

Kip Gong Bao

Ingrediënten

• 200 g kipfilets
• 2 el Sichuanpeper
• 2 tl sojasaus
• 1 el sesamolie
• 1 tl zwarte rijstazijn
• 100 g pinda’s of cashewnoten
• 1 ui
• 2 tl knoflook
• 1 tl gember
• 1 el bloem

Bereiding

1. Hak de kipfilets in kleine stukjes. Meng deze met 1 tl sojasaus en 1 tl bloem. Laat de kipfilets 10 minuten marineren.
2. Verwarm in een pan of wok een beetje olie en bak de knoflook en gember lichtjes.
3. Voeg de kipfilets toe en bak deze goudbruin.
4. Voeg de Sichuanpeper, sojasaus en zwarte rijstazijn toe en meng goed.
5. Voeg de pinda’s of cashewnoten toe en meng deze goed door de saus.
6. Serveer de kip Gong Bao met rijst of noedels.

Loempia’s

Ingrediënten

• 20 loempia’s
• 200 g vlees (kip of varkensvlees)
• 1 ui
• 1 courgette
• 1 eetlepel sojasaus
• 1 theelepel bloem

Bereiding

1. Hak het vlees, de ui en de courgette fijn. Meng dit met sojasaus en bloem.
2. Leg een loempia vel op een plat oppervlak en vul het met de vulling.
3. Vouw de hoeken van het vel en vouw het vel dubbel.
4. Verwarm in een pan olie en frituur de loempia’s goudbruin.
5. Serveer de loempia’s met hoisinesaus of sojasaus.

Peking-eend

Ingrediënten

• 1 eend
• 1 eetlepel sojasaus
• 1 eetlepel suiker
• 1 theelepel knoflook
• 1 theelepel gember
• 1 eetlepel rijstazijn
• 1 theelepel bloem

Bereiding

1. Was de eend en maak hem schoon. Meng sojasaus, suiker, knoflook en gember en bestrijk de eend ermee.
2. Leg de eend in een oven en bak hem op 200°C gedurende 1 uur.
3. Meng rijstazijn en bloem tot een vloeibare saus.
4. Giet de saus over de eend en laat deze nog 10 minuten bakkken.
5. Serveer de eend met hoisinesaus en verse groenten zoals lente-ui en komkommer.

Chinees-Indische Gerechten

In Nederland zijn er ook gerechten die een mix zijn van Chinese en Indische invloeden. Deze gerechten zijn vaak aangepast aan de Nederlandse smaken en worden daarom niet altijd als authentiek beschouwd. Gerechten zoals babi pangang, tjap tjoy en Chinese tomatensoep zijn voorbeelden van deze gerechten. Deze gerechten zijn ontstaan door Chinese migranten die naar Indonesië zijn gegaan, waar de gerechten werden aangepast en later in Nederland terechtgekomen. Deze gerechten zijn een belangrijk onderdeel van de Nederlandse culinaire ervaring en zijn vaak te vinden in Chinese restaurants.

Chinees Nieuwjaar en de Keuken

Tijdens Chinees Nieuwjaar, ook wel het Lentefeest genoemd, is het gebruik van bepaalde gerechten een belangrijk onderdeel van de traditie. De gerechten hebben vaak een symbolische betekenis. Bijvoorbeeld, vis en garnalen staan symbool voor geluk en succes, terwijl jiaozi, kourou en loempia’s staan voor voorspoed. Gehaktballetjes en zoete rijstballetjes staan voor saamhorigheid, en noedels staan voor een lang leven. Deze gerechten worden vaak op tafel gezet tijdens Chinees Nieuwjaar en vormen een belangrijk onderdeel van de feestelijke sfeer.

Conclusie

De Chinese keuken is uiterst divers en biedt een breed spectrum aan gerechten die elk hun eigen kenmerken hebben. Door de verschillende regionale stijlen en technieken ontstaat een rijke en variërende keuken die niet alleen smaakvol is, maar ook visueel aantrekkelijk. Typische gerechten zoals Peking-eend, kip Gong Bao, loempia’s en dim sum zijn populaire keuzes in Nederland. De gebruikte ingrediënten zoals Basmatirijst, miennoedels, sojasaus en Sichuanpeper spelen een centrale rol in deze gerechten. De technieken zoals geroerbakken, stoofden, rijsten en frituren zijn essentieel voor het bereiden van deze gerechten. Door middel van eenvoudige recepten kan iedereen de smaken van de Chinese keuken thuis proeven.

Bronnen

1. Chinese recepten: hoe kook je chinees?
2. Chinese recepten
3. 10 x Chinese recepten
4. Chinese recepten
5. De lekkerste Chinese gerechten
6. De Chinese keuken