In de moderne culinair wereld wordt het tellen van calorieën steeds vaker geassocieerd met dieet, afslanken en gezondheid. Echter, zoals diverse bronnen tonen, is het tellen van calorieën niet altijd de meest efficiënte of nuttige aanpak bij het genieten van voedsel. In plaats daarvan is het belangrijker om aandacht te besteden aan een gebalanceerd en varieerd dieet dat zowel smaak als voedingswaarde biedt. In dit artikel zullen we een aantal recepten en gerechten onder de loep nemen die niet alleen smaakvol zijn, maar ook calorieën niet als beperkende factor beschouwen. Hierbij zullen we een blik werpen op zowel traditionele gerechten, zoals Colcannon uit Ierland, als op rijke, overweldigende taarten, zoals de Appeltaart met karamelappels van Zin.

Daarnaast zullen we ook ingaan op de wetenschappelijke achtergronden van calorieën en waarom het tellen van deze getallen volgens experts zoals Monique van der Vloed geen garantie biedt voor langdurig succes bij het beheren van gewicht. Uiteindelijk zullen we de conclusie trekken dat het genieten van voedsel met aandacht voor kwaliteit, diversiteit en smaak een betere aanpak is dan het strikte tellen van calorieën.

Colcannon: Een Iers aardappelgerecht

Colcannon is een klassiek gerecht uit Ierland dat vaak gegeten wordt tijdens feestdagen, zoals Halloween. Het gerecht bestaat uit warme aardappelpuree die verrijkt is met groene kool of spitskool en is in Ierland bekend om zijn eenvoud en krachtige smaak. In tegenstelling tot wat sommigen verwachten, is Colcannon geen licht gerecht; het bevat zelfs aanzienlijke hoeveelheden room en boter, wat het gerecht rijp en smaakvol maakt.

Ingrediënten

De ingrediënten voor Colcannon zijn als volgt:

• 1,8 kg aardappelen (niet vastkokend)
• 1 groene kool of spitskool
• 1 kopje room
• 120 gram boter
• 4 lente uien

Bereiding

1. Aardappelen koken:
   Voeg zout toe aan het kokende water en breng de aardappelen tot de gewenste rijpheid. De aardappelen moeten zacht worden, maar niet te gaar. Nadat ze gekookt zijn, laat ze droog stomen.

2. Groene kool koken:
   Verwijder de kern van de groene kool en snijd de bladeren in dunne reepjes. Voeg deze toe aan een pan met kokend water en laat deze op laag vuur gedurende ongeveer vijf minuten koken. Het blad mag niet te gaar worden, want dit beïnvloedt negatief de texture van het gerecht.

3. Puree maken:
   Na het afkoken van de aardappelen voeg je de room en 1/3 van de boter toe aan de aardappelen. Voeg vervolgens fijngehakte lente uien toe en stamp de aardappelen met een stamper tot een gladde puree. Vermijd het gebruik van een mixer, omdat deze de aardappelen te taai maakt.

4. Groene kool mengen:
   Voeg de gekookte groene kool toe aan de aardappelpuree en meng zorgvuldig. Voeg zout en peper toe naar smaak. Bestrooi het gerecht met verse peterselie of bieslook voor een extra smaak.

5. Aanpassingen:
   Voor wie minder vet wil eten, is het mogelijk om minder room te gebruiken of deze te vervangen door melk.

Colcannon is een gerecht dat niet alleen smaakvol is, maar ook ideaal is als bijgerecht bij stoofschotels. Het is een klassieker uit de Ierse keuken die bewijst dat smaak en voedingswaarde niet per se in tegenspraak hoeven te zijn.

Appeltaart met karamelappels: Een overweldigende taart

Als we het hebben over gerechten waarbij calorieën geen beperking vormen, dan is de Appeltaart met karamelappels van Zin een must-try. Deze taart is niet alleen visueel indrukwekkend, maar ook smaakvol en overvloedig. Het gerecht vereist zowel geduld als precisie bij het bereiden van zowel de taartlagen als de karamelappels.

Ingrediënten

Gebak

• 700 g zelfrijzend bakmeel
• 2 theelepels kaneel
• 1 theelepel geraspte nootmuskaat
• 500 g boter, op kamertemperatuur
• 600 g fijne kristalsuiker
• 6 eieren
• 2 theelepels vanille-extract
• 250 ml karnemelk
• 4 appels, geschild en grof geraspt

Karamelappels

• 420 g fijne kristalsuiker
• 1 volle eetlepel rijstsiroop
• 6 kleine appeltjes (bijvoorbeeld gala)
• 55 g amandelschaafsel, geroosterd

Vulling

• 750 g roomkaas, zacht geroerd
• 185 g boter, zacht geroerd
• 200 g poedersuiker, gezeefd
• ½ theelepel geraspte nootmuskaat
• 1 theelepel vanille-extract

Bereiding

1. Verwarm de oven:
   Zet de oven op 160°C en bereid twee springvormen voor. Vet de vormen in en bekleed de bodems met bakpapier.

2. Bakmeel mengen:
   Zeef het zelfrijzend bakmeel, kaneel en nootmuskaat boven een grote kom.

3. Boter en suiker mengen:
   Klop in een mengkom van de tafelmixer de boter en kristalsuiker tot een luchtig en bleek mengsel. Klop de eieren een voor een door het mengsel en klop goed na elke toevoeging.

4. Vanille en melk toevoegen:
   Voeg de vanille toe en klop op lage snelheid het meelmengsel, karnemelk, een snufje zeezoutvlokken en de geraspte appels erdoor.

5. De taart lagen bakken:
   Verdeel het beslag over de vormen en bak de cakelagen gedurende ± 1½ uur of tot een satéprikker schoon uitkomt. Laat de taart volledig afkoelen.

6. Vulling bereiden:
   Klop in een mengkom de roomkaas, boter, poedersuiker, nootmuskaat en vanille-extract tot een glad mengsel.

7. Karamelappels maken:
   Verwarm het appelsap en ahornsiroop in een steelpan tot het mengsel in ± 10 minuten inkookt tot tweederde. Laat afkoelen.

8. Raspen en karameliseren:
   Bekleed bakplaten met bakpapier en zet een rooster boven een bakplaat. Vet het rooster licht in. Karameliseer de appeltjes en bestrooi ze met geroosterd amandelschaafsel.

Deze Appeltaart met karamelappels is een indrukwekkende taart die zowel smaak als visuele impact biedt. Het is een gerecht dat geen enkele aandacht schenkt aan calorieën en zich volledig op de genoegens van voedsel concentreert.

Wat zijn calorieën?

Om het thema van dit artikel goed te begrijpen, is het belangrijk om te weten wat calorieën precies zijn en hoe ze functioneren in het lichaam. Een calorie is een maat voor energie. Het is de hoeveelheid energie die nodig is om één gram water met één graad Celsius op te warmen. In de context van voedsel wordt de term kilocalorie vaak gebruikt, die gelijk staat aan 1000 calorieën. Op voedingsverpakkingen zijn calorieën een manier om de energiedichtheid van voedsel aan te geven.

De Amerikaanse chemicus Wilbur Atwater was een van de eersten die het concept van calorieën toepaste op voedsel. Hij berekende de hoeveelheid energie die in voedsel aanwezig was en trok daar de verliezen in de stofwisseling van het lichaam vanaf. Hieruit volgde dat vetten ongeveer 9 kilocalorieën per gram leveren, terwijl eiwitten en koolhydraten ongeveer 4 kilocalorieën per gram leveren. Alcohol levert 7 kilocalorieën per gram. Deze getallen worden vaak gebruikt om voedingswaarden te berekenen.

Bij het verwerken van voedsel kan het lichaam een deel van de opgenomen energie omzetten in vet. Als er meer energie binnenkomt dan het lichaam verbruikt, worden deze overschotten opgeslagen in de vorm van vetweefsel. Het lichaam maakt hierbij geen onderscheid tussen "goede" en "slechte" calorieën. Of de energie nu komt van biologisch aardappels of van chips maakt dus weinig verschil. Wat wel verschil maakt, is of het voedsel rijk is aan voedingsstoffen of juist leeg aan calorieën.

Waarom calorieën tellen niet werkt

Volgens Monique van der Vloed, een bekende voedingsdeskundige, is het tellen van calorieën niet de meest efficiënte manier om gezond te eten of langdurig af te vallen. Het tellen van calorieën kan namelijk leiden tot een teveel aan calorieën, omdat het lichaam iedere dag anders reageert op voedselinname en beweging. Daarnaast kan het tellen van calorieën leiden tot een tekort aan essentiële voedingsstoffen, zoals vezels, eiwitten en micronutriënten.

Lege calorieën vs. voedingsrijke calorieën

Een belangrijk verschil tussen calorieën is of ze "lege" calorieën zijn of voedingsrijke calorieën. Lege calorieën komen vaak van voedingsmiddelen die veel energie leveren, maar weinig voedingsstoffen bevatten. Voorbeelden hiervan zijn fast food, snoep, chips en andere verwerkte voedingsmiddelen. Deze calorieën kunnen snel leiden tot gewichtstoename, omdat ze het lichaam geen essentiële voedingsstoffen geven.

In tegenstelling tot lege calorieën, bevatten voedingsrijke calorieën veel vezels, vitamines, mineralen en andere essentiële stoffen. Voorbeelden zijn aardappelen, groenten, fruit en volle granen. Deze voedingsmiddelen leveren energie, maar ook de nodige voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft voor een gezond functioneren. Daardoor voelen mensen zich sneller verzadigd en eten ze minder.

Het belang van gebalanceerd eten

In plaats van zich alleen te richten op calorieën, is het belangrijker om aandacht te besteden aan een gebalanceerd en varieerd dieet. Dit betekent dat je zowel plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen in je dieet opneemt, zorgt voor een goede verspreiding van maaltijden en zorgt voor voldoende vezel, eiwit en gezonde vetten.

Een gebalanceerd dieet helpt je om niet alleen af te vallen, maar ook om je energieniveau te behouden, je immuniteit te ondersteunen en je mentale gezondheid te verbeteren. Door te kiezen voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsstoffen, voel je je langer verzadigd en eet je automatisch minder. Dit is een veel efficiëntere aanpak dan het tellen van calorieën.

Een natuurlijke aanpak: Eet zuiver en volgens instinct

In het artikel over Jos Kors, molenaar in Santpoort, wordt een alternatieve aanpak van voedsel beschreven: eet zuiver en volgens instinct. Jos Kors benadrukt dat er geen calorietje in emmertarwe zit en dat je "happen maar" kan. Hij benadrukt het belang van natuurproducten en traditionele bereidingsmethoden.

Emmertarwe: Een Hollands natuurprodukt

Emmertarwe is een ouderwets tarweproduct dat uit de Haarlemmermeerpolder komt. Het is een zuiver natuurprodukt dat gebruikt kan worden voor het bakken van brood en andere gerechten. Omdat het geen verwerkte ingrediënten bevat, is het een goede keuze voor wie wil eten volgens de natuur.

Oudere recepten: Genieten van traditionele smaken

Jos Kors bereidt samen met zijn moeder oude recepten, zoals de "Groentesoep met ballen van oma Reintje". Deze soep is een klassieker die niet alleen smaakvol is, maar ook rijk aan voedingsstoffen. Het benadrukt het belang van traditionele keuken en het genieten van voedsel zonder caloriebeperkingen.

Conclusie

In de moderne culinair wereld is het belang van calorieën vaak overdreven. Terwijl het tellen van calorieën een populaire aanpak is geworden, is het volgens experts en culinair deskundigen niet de meest efficiënte manier om gezond te eten of langdurig af te vallen. In plaats daarvan is het belangrijker om aandacht te besteden aan een gebalanceerd en varieerd dieet dat zowel smaak als voedingswaarde biedt.

Recepten zoals Colcannon en Appeltaart met karamelappels tonen aan dat het mogelijk is om smaakvol en overvloedig te eten zonder aandacht te schenken aan calorieën. Deze gerechten benadrukken het belang van kwaliteit, diversiteit en smaak. Daarnaast benadrukt Jos Kors in zijn werk dat het eten van natuurproducten en het gebruik van oude recepten een waardevolle aanpak is.

Een gebalanceerd dieet dat gebaseerd is op voedingsrijke ingrediënten en smaakvolle bereidingsmethoden is de sleutel tot een gezond en blijvend dieet. Door te kiezen voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsstoffen, voel je je sneller verzadigd en eet je minder. Dit is een veel efficiëntere aanpak dan het tellen van calorieën.

Bronnen

1. Colcannon – Eet een Iers aardappelgerecht
2. Appeltaart met karamelappels – Een taart om hoge ogen mee te gooien
3. Waarom calorieën tellen zinloos is
4. Fragmenten van Pluijms eetbare wereld – Episode 2