Bourgondische Appeltaart: Traditionele Recepten, Alternatieven en Tafelwijnen
De appeltaart staat in veel landen als een klassieke taart die zowel op zondagmorgen bij de koffie als als nagerecht geschikt is. In Bourgondië, een regio in Frankrijk waar wijn en voedsel samen op tafel komen, is de appeltaart meer dan een eenvoudig gerecht – het is een symbool van smaak, traditie en kwaliteit. Op basis van meerdere recepten en aanbevelingen is duidelijk dat er veel variaties van appeltaart bestaan, van klassieke varianten met kaneel en rozijnen tot veganistische en havermoutversies. Bovendien is het combineren van appeltaart met de juiste wijn of drank een kunst die ook in Bourgondië op waarde wordt geschat.
In dit artikel worden meerdere recepten en technieken beschreven die relevant zijn voor het bereiden van appeltaart in de Bourgondische stijl of in een Nederlandse variant die er veel op lijkt. Daarnaast wordt ingegaan op aanvullende tips, zoals het gebruik van alternatieven zoals veganistische ingrediënten en het combineren van appeltaart met geschikte wijnen of dranken.
Ingrédients en bereidingswijze van klassieke appeltaart
Een klassieke appeltaart bestaat uit een kruimelig deeg dat als bodem fungeert, een vulling van appels, suiker, kaneel en eventueel rozijnen, en een bovenlaag van reepjes deeg of een raster. Het deeg wordt vaak bereid met bloem, boter, suiker en ei, waarna het een tijdje in de koelkast rust. De appels worden in partjes of reepjes gesneden en met kruiden en suiker gemengd. Tijdens het bakken wordt het deeg goudbruin en de vulling zoet en luchtig.
De bereidingswijze volgens de klassieke variant (bron 1) ziet er als volgt uit:
Deeg bereiden:
- Meng 250 g bloem, 150 g koude boter in blokjes, 100 g suiker en 1 ei tot een kruimelig deeg.
- Kneed het snel tot een bal en laat het 30 minuten in de koelkast rusten.
Vulling voorbereiden:
- Schil en snijd 6 appels (zoals Elstar of Goudreinet) in partjes.
- Meng de appels met 75 g rozijnen, 2 theelepels kaneel, 50 g suiker, 2 eetlepels citroensap en 1 zakje vanillesuiker.
Taart vullen en vormen:
- Rol ⅔ van het deeg uit en bekleed een ingevette springvorm. Strooi paneermeel over de bodem.
- Vul de vorm met het appelmengsel.
- Rol de rest van het deeg uit en snijd reepjes voor een raster bovenop.
Bakken:
- Bestrijk de bovenkant met losgeklopt ei en bak de taart in 60 minuten op 180°C.
Deze methode levert een taart op met een kruimelig deegbodem, een zoete vulling van appels en kaneel en een goudbruine bovenkant die mooi gegaar is. Het is een klassieke variant die goed geschikt is voor zowel gezinnen als professionele keukens.
Veganistische variant van appeltaart
Een veganistische appeltaart (bron 2) maakt gebruik van ingrediënten die geen dierlijke producten bevatten. In plaats van boter wordt een planteboter of olie gebruikt, en er wordt geen ei gebruikt voor het bestrijken van de taart of het bereiden van het deeg. Deze variant is geschikt voor veganistische keukens of voor mensen die kiezen voor een plantenbased dieet.
De bereidingswijze is als volgt:
Deeg bereiden:
- Meng 250 g bloem, 150 g koude boter in blokjes, 100 g suiker en een ei vervanger zoals een ei-substituut of een mengsel van water en bakpoeder.
- Kneed tot een kruimelig deeg en laat het 30 minuten rusten in de koelkast.
Vulling voorbereiden:
- Laat de rozijnen een kwartier in warm water wellen en knijp het overtollige water eruit.
- Schil de appels en snijd ze in reepjes of partjes.
- Meng de appels, rozijnen, 40 g witte basterdsuiker, 3 theelepels kaneel of koekkruiden en het sap van een halve citroen door elkaar.
Taart vullen en vormen:
- Vet de springvorm goed in en bekleed deze met een laagje deeg. Maak eventueel een raster van deegreepjes voor de bovenkant.
Bakken:
- Zet de taart 75 minuten in de oven op 180°C. Controleer regelmatig of de taart niet te donker wordt, en bedek met aluminiumfolie indien nodig.
- Bestrooi na afkoelen met poedersuiker.
Deze variant is een goede optie voor veganistische tafels of voor mensen die op zoek zijn naar een plantaardige versie van een klassieke taart. Het is evenwel belangrijk om te weten dat de smaak en textuur iets anders kunnen zijn dan bij een klassieke appeltaart, afhankelijk van de ingrediënten die worden gebruikt.
Appeltaart met havermout
Een alternatieve versie van appeltaart (bron 3) bevat havermout en is ideaal voor een ontbijt of lunch. Deze variant is lichter dan de klassieke appeltaart en bevat extra vezels door de havermout. Het is een geschikte optie voor mensen die op zoek zijn naar een gezonder alternatief of voor wie willen vermijden dat het gerecht te zwaar is.
De bereidingswijze ziet er zo uit:
Appels bereiden:
- Snijd de appels in blokjes en bak deze in een koekenpan met kaneel en suiker tot ze zacht zijn.
Havermout bereiden:
- Doe de havermout, speculaaskruiden, melk, de helft van de gebakken appel, rozijnen en vanille in een steelpannetje.
- Warm het op tot het begint te pruttelen.
Serven:
- Schep de havermout in een kom en garneer het met de overige gebakken appel, amandelschaafsel en speculoospasta.
Deze versie is niet direct een taart in de klassieke zin, maar het is een creatieve manier om appels te combineren met havermout, wat een gezonde en lichte variant biedt. Het is geschikt voor ontbijt of lunch en bevat minder suiker dan een traditionele appeltaart.
Appeltaart met krokant laagje
Een speciale versie van appeltaart (bron 4) bevat een krokant laagje van amandelsnippers en een mengsel van ei, suiker en boter. Deze variant is iets lichter dan de klassieke appeltaart en biedt een extra textuur door het krokant laagje. Het is een geschikte optie voor mensen die op zoek zijn naar een lichtere variant van appeltaart of voor wie willen vermijden dat de taart te zwaar is.
De bereidingswijze is als volgt:
Deeg bereiden:
- Meng 70 g tarwebloem, 70 g (vanille)kristalsuiker, 100 ml melk, 2 eieren, 1 theelepel bakpoeder, 1 eetlepel olijfolie en een snufje zout.
- Kneed tot een kruimelig deeg en laat het rusten.
Vulling voorbereiden:
- Snijd 6 appels in partjes en meng met 70 g (vanille)kristalsuiker en amandelschaafsel.
- Voeg ook een eetlepel kristalsuiker toe voor extra zoetheid.
Krokant laagje bereiden:
- Meng gesmolten roomboter met amandelsnippers en kristalsuiker tot een krokant mengsel.
Taart vullen en vormen:
- Vet een springvorm in en bekleed deze met deeg.
- Vul met het appelmengsel en voeg het krokant laagje toe.
- Bak de taart 35 minuten op 180°C.
Deze variant is een lichte en krokante versie van appeltaart die geschikt is voor zowel zondagmorgen als nagerecht. Het is ideaal voor mensen die op zoek zijn naar een lichte en toch smaakvolle versie van appeltaart.
Combinatie van appeltaart met wijn
Appeltaart is een gerecht dat goed te combineren is met wijn, zowel witte als rode wijn. De smaken van appels, kaneel, suiker en eventueel rozijnen kunnen goed samengaan met een frisse witte wijn of een fruitige rode wijn. In de klassieke variant (bron 1) wordt een Riesling of Pinot Grigio aanbevolen, aangezien deze wijnen een frisse zuurgraad en aangename zoetheid hebben die goed in balans zijn met de smaken van appeltaart.
Een alternatieve optie is een lichte, fruitige rode wijn zoals een Beaujolais, die een zachte structuur en fruitige tonen heeft die goed samengaan met de smaken van appeltaart. In de Bourgondische context is een lokale wijn zoals een Chardonnay of een Pinot Noir ook een geschikte keuze, aangezien deze wijnen een rijke smaak en subtiele tannines hebben die goed passen bij het zoete van de taart.
In de klassieke variant wordt ook een Dornier Froschkönig genoemd, een frisse wijn gemaakt van Chenin Blanc, die een levendige zuurgraad heeft die het zoete en kruidige van de taart in balans brengt. De lichte perzik- en appeltonen in de wijn sluiten mooi aan bij de smaken van de appels, terwijl de subtiele kruidigheid van kaneel een perfecte harmonie vormt met de delicate aroma’s van de wijn.
Aanvullende tips en varianten
Naast de klassieke, veganistische en havermoutvarianten zijn er ook andere manieren om appeltaart te variëren. In een Duits kookboek (bron 5) wordt een variant beschreven die gebaseerd is op een traditioneel plattelandsgerecht. Deze variant bevat inktzwammen en bouillon, wat een extra smaakdimensie toevoegt aan de taart. Hoewel dit niet direct een appeltaart is, is het een interessante combinatie die geschikt is voor mensen die op zoek zijn naar een unieke variant van een klassiek gerecht.
Een andere variant bevat een vanillepudding en kruisbessen. De taart bestaat uit een fonceerdeeg, een laag van vanillepudding en kruisbessen. Deze variant is geschikt voor mensen die op zoek zijn naar een extra luxere versie van appeltaart of voor wie willen vermijden dat de taart te zwaar is. De vanillepudding voegt een extra zoetheid toe aan de taart, terwijl de kruisbessen een zure toets bieden die goed samengaat met de zoetheid van de appels.
Conclusie
Appeltaart is een klassiek gerecht dat wereldwijd wordt gemaakt in verschillende varianten. In de Bourgondische traditie en in Nederland zijn meerdere recepten beschikbaar die variëren van de klassieke versie met kaneel en rozijnen tot een veganistische of havermoutvariant. De bereidingswijze is vergelijkbaar, met een kruimelig deegbodem, een vulling van appels en kruiden, en een goudbruine bovenkant. Aanvullende tips zoals het combineren van appeltaart met wijn of het gebruik van alternatieve ingrediënten zoals amandelsnippers of havermout maken de taart geschikt voor verschillende tafels en gelegenheden.
Zowel klassieke als moderne varianten van appeltaart zijn geschikt voor zondagmorgen of als nagerecht. Ze bieden een warme, zoete smaak die goed samengaat met koffie, thee of wijn. Voor mensen die op zoek zijn naar een lichtere of alternatieve versie van appeltaart zijn er genoeg opties beschikbaar die even smaakvol zijn als de klassieke varianten. Appeltaart is dus meer dan een eenvoudig gerecht – het is een symbool van smaak, traditie en kwaliteit.