Arretjescake Recept Oma Stijl: Ei-vrij en Traditioneel
Arretjescake is een klassieke, no-bake taart die in Nederland traditioneel gemaakt wordt met boter, suiker, cacaopoeder en koekkruimels. Het recept is eenvoudig, maar het resultaat is een stevige, smeuïge cake die perfect is als toetje of snack. Vooral in de wintermaanden is arretjescake een favoriet, maar vanwege de korte bereidingsperiode is het ook geschikt om op het laatste moment op tafel te brengen.
In dit artikel wordt een ei-vrije versie van de arretjescake besproken, afgestemd op de smaak en techniek zoals die vaak gebruikt werden in het verleden – zoals oma het zou maken. De focus ligt op de essentiële ingrediënten, de bereidingsmethode en mogelijke variaties. Bovendien wordt de geschiedenis van de arretjescake belicht, inclusief de oorsprong van de naam en de rol van Calvé in de popularisering van het recept.
Wat is Arretjescake?
Arretjescake is een koude, niet-gebakken taart die gemaakt wordt met boter of vet, suiker, cacaopoeder en fijn gemalen koekjes. Het recept is ontworpen om eenvoudig en snel te zijn, zonder het gebruik van ei of het nodig hebben om te bakken. De taart moet opstijven in de koelkast, waardoor het een compacte, stevige textuur verkrijgt.
De basis van het recept is consistent over de jaren heen gebleven, maar er zijn verschillende varianten ontstaan, afhankelijk van regio, smaakvoorkeuren en beschikbaarheid van ingrediënten. De meeste recepten bevatten boter, suiker en koekkruimels, met eventueel cacaopoeder of andere smaakversterkers.
Ingrédients van de Arretjescake
De essentiële ingrediënten van arretjescake zijn:
- Boter of vet: De basis van de cake is boter of plantaardig vet. In traditionele recepten wordt vaak boter gebruikt, maar er zijn varianten waarin kokosvet, margarine of andere vetten gebruikt worden.
- Suiker: De suiker verleent de cake een zoete smaak en helpt bij de bindende functie van het mengsel. In de meeste recepten wordt bruine basterdsuiker of witte basterdsuiker gebruikt.
- Cacaopoeder: Het cacaopoeder zorgt voor de karakteristieke chocoladesmaak van de arretjescake. Het wordt gemengd met boter en suiker om het basismengsel te vormen.
- Koekkruimels: De koekkruimels, vaak fijn gemalen biscuitjes of andere koekjes, vullen de cake en geven texture. De keuze van koekjes kan variëren, afhankelijk van smaak en beschikbaarheid.
Ei-vrije variant
In het traditionele arretjescake-recept wordt geen ei gebruikt. Dit is een van de voordelen van het recept: het is eenvoudig en veilig, zonder het gebruik van rauw ei. Voor mensen die toch een ei-gehalte willen vermengen, is er een alternatief: in sommige varianten wordt 1 of 2 eetlepels melk gebruikt in plaats van het ei. Dit zorgt voor een iets soepelere textuur, zonder het gevaar van rauw ei.
Bereidingsmethode van Arretjescake
De bereiding van arretjescake is eenvoudig en snel. Het recept bestaat uit een aantal stappen die eenvoudig te volgen zijn, zelfs voor beginners:
- Smelt de boter of het vet: De boter of het vet wordt gesmolten in een kom. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het vet niet bruin wordt, omdat dat de smaak en de textuur kan beïnvloeden.
- Meng suiker en cacaopoeder: De suiker en het cacaopoeder worden in de kom gemengd met het gesmolten vet. Het mengsel moet goed door elkaar worden geroerd tot een homogene massa ontstaat.
- Voeg de koekkruimels toe: De fijn gemalen koekkruimels worden door het botermengsel geschepen. Hierbij is het belangrijk om het mengsel goed door elkaar te mengen, zodat de koekkruimels goed verdeeld zijn.
- Voeg eventueel extra smaken toe: Afhankelijk van de variant, kunnen extra smaken toegevoegd worden, zoals koffie, rum, of citroen. Deze smaken kunnen de smaak van de cake versterken of veranderen.
- Vermeng de massa goed: Na het toevoegen van alle ingrediënten wordt de massa nog eens goed door elkaar geschepen. Dit zorgt ervoor dat alle ingrediënten goed verdeeld zijn.
- Druk de massa in een cakevorm: De massa wordt in een cakevorm geduwd. Het is belangrijk om de massa stevig aan te drukken, zodat de cake compact en stevig wordt.
- Laat de cake opstijven: De cakevorm wordt afgedekt en wordt minstens 2 uur in de koelkast gezet. Tijdens deze tijd stijft de cake en verkrijgt het een stevige structuur.
- Serveer de cake: Na het opstijven kan de cake worden geserveerd. Het is mogelijk om de cake uit de vorm te halen door de vorm even in warm water te houden.
Varianten en tips
De arretjescake is een zeer flexibel recept dat aangepast kan worden aan smaakvoorkeuren en beschikbaarheid van ingrediënten. Hier zijn enkele mogelijke varianten en tips:
- Vervang de koekjes: In plaats van gewone biscuitjes kunnen andere koekjes gebruikt worden, zoals pepernoten, bastognekoek of bitterkoekjes. Deze koekjes geven de cake een andere smaak en texture.
- Voeg noten toe: Het toevoegen van noten, zoals pistachenoten of walnoten, verleent de cake een extra smaak en texture. In een bepaalde variant is 50 gram biscuit vervangen door 100 gram pistachenoten.
- Voeg alcohol toe: Voor volwassenen is het mogelijk om 1 eetlepel rum of Amaretto toe te voegen aan de massa. Dit versterkt de smaak en geeft de cake een extra dimensie.
- Voeg koffie toe: Het toevoegen van sterke koffie versterkt de chocoladesmaak van de cake en geeft het een intensere smaak.
- Gebruik andere smaken: In plaats van cacaopoeder kunnen andere smaken toegevoegd worden, zoals kaneel of citroen. Deze smaken geven de cake een andere richting.
Arretjescake als basis voor andere desserts
De arretjescake kan ook gebruikt worden als basis voor andere desserts. Een populaire variant is de arretjescake met kwarktaart. In deze variant wordt alleen 1/3 minder boter gebruikt, waardoor de cake lichter is. De arretjescake wordt gebruikt als bodem voor een kwarktaart, waarbij een laagje kwark of slagroom op de cake wordt gelegd.
Een andere variant is een laagtaart, waarbij de arretjescake wordt gemengd met een crème of slagroom, en daarna in lagen wordt opgebouwd. Deze variant is populair bij feesten en bijzondere gelegenheden.
Geschiedenis van Arretjescake
De arretjescake heeft een rijke geschiedenis in Nederland. Het recept is ontwikkeld in de jaren 20, toen de Nederlandsche Oliefabrieken (NOF) in Delft begonnen met het promoveren van hun producten. De NOF was opgericht in 1883 door Jacques van Marken en Jan Rudolph Tutein Nolthenius. Het doel was om olie uit pinda’s te persen, en in 1884 startten ze met de productie.
Tijdens de jaren 20 introduceerde de NOF het stripfiguur Arretje Nof in hun reclamecampagnes. Arretje Nof werd gebruikt om hun producten te promoveren, met name Delfia en Delfrite. Delfia was een soort frituurvet van kokosvet, en Delfrite was een soort margarine. In het zomerseizoen werd aanbevolen om Delfia te gebruiken in de arretjescake, omdat de cake anders te slap zou blijven.
In 1938 werd het recept voor arretjescake bekend als "Arretje Nof-cake". Het was een eenvoudige, ei-vrije cake die niet gebakken hoefde te worden. De cake werd vaak gemaakt met Delfia of Delfrite, en het was een populaire keuze in huishoudens. In de jaren 50 werden de boekjes van Arretje Nof verzameld door veel mensen, en het recept werd steeds populairder.
In de jaren 40 en 50 was arretjescake een favoriet in Nederland. Het was een eenvoudig en snel te maken dessert dat geschikt was voor iedere gelegenheid. In de jaren 60 en 70 begon het gebruik van plantaardig vet en margarine toe te nemen, wat ook invloed had op de bereidingswijze van arretjescake.
De rol van Calvé
Calvé speelde een belangrijke rol in de popularisering van arretjescake. In het begin van de jaren 50 begon Calvé met de productie van pindakaas, wat ook invloed had op de smaak en texture van arretjescake. In het begin van de jaren 50 werd arretjescake genoemd naar het stripfiguur Arretje Nof, wat ook de populariteit van het recept verder versterkte.
Het originele recept van Calvé is van na 1938, en pas na de Tweede Wereldoorlog werd het echt populair. Het recept bestond uit 250 gram Delfia, 200 gram witte basterdsuiker, 50 gram cacao, 2 eieren en 200 gram biscuitjes. De eieren werden later vervangen door melk, omdat het gebruik van rauw ei minder gewenst was.
In de moderne tijd is het gebruik van rauw ei bij arretjescake niet meer nodig. Er is gepasteuriseerde ei beschikbaar, wat veiliger is voor het gebruik in rauwe recepten. Bovendien is het mogelijk om margarine of boter te gebruiken in plaats van Delfia of Delfrite.
Conclusie
Arretjescake is een klassieke, ei-vrije taart die eenvoudig en snel te maken is. Het recept bestaat uit boter of vet, suiker, cacaopoeder en fijn gemalen koekjes. De cake moet opstijven in de koelkast en kan op verschillende manieren aangepast worden, afhankelijk van smaakvoorkeuren en beschikbaarheid van ingrediënten.
De geschiedenis van arretjescake is rijk en interessant. Het is ontwikkeld in de jaren 20 door de Nederlandsche Oliefabrieken (NOF) in Delft. Het stripfiguur Arretje Nof werd gebruikt om het recept te promoveren, en sindsdien is arretjescake een favoriet in Nederland.
Of je nu een traditionele variant maakt of een moderne variant met extra smaken, arretjescake is een perfecte keuze voor iedere gelegenheid. Het is eenvoudig te maken, snel klaar en smaakt heerlijk.