Bojo is een klassieke Surinaamse taart, gemaakt van geraspte cassave, kokosrasp, gecondenseerde melk en andere zoete smaken. Deze sponzige taart, ook wel bekend onder andere namen zoals "cassavecake", is een favoriet tijdens feestdagen, familiebijeenkomsten en kerstdagen in Suriname en in Surinaamse gemeenschappen elders in de wereld, waaronder Nederland. Het recept is eenvoudig, maar het resultaat is een zoete, sappige taart die zich dankzij het gebruik van gecondenseerde melk en kokosrasp goed houdt.

In dit artikel wordt het bojo-recept in detail beschreven, inclusief ingrediënten, bereidingswijze, en mogelijke variaties. Naast de standaardversie met gecondenseerde melk, worden ook aanvullende tips en alternatieve bereidingsmethoden vermeld. Verder wordt ingegaan op de rol van gecondenseerde melk in bojo en andere Surinaamse en Filipijnse gerechten. Tot slot wordt een overzicht gegeven van het culturele en historische belang van bojo, met verwijzing naar de verwerking van cassave, een essentieel grondproduct in de Surinaamse keuken.

Ingrediënten en bereidingswijze van bojo

Ingrediënten

Volgens meerdere bronnen is de standaardversie van bojo gemaakt van de volgende ingrediënten:

• 180 gram boter
• 1 kg geraspte cassave
• 400 gram geraspte kokos
• 400 ml kokosmelk
• 1 blik gecondenseerde melk
• 125 gram suiker
• 16 gram vanillesuiker
• 6 ml amandelessence
• 3 ml rumessence
• 10 gram kaneel
• 100 gram rozijnen
• Snufje zout

(Deze ingrediëntenlijst is afkomstig uit meerdere bronnen, waaronder Down to Earth Magazine en Mijn Receptenboek. Het is een meestal consistente lijst, met enkele kleine variaties in hoeveelheden.)

Bereiding

1. Boter smelten: Begin met het smelten van de boter. Dit kan in een pan op het vuur of in de oven.
2. Menging van ingrediënten: Meng alle ingrediënten in een kom. Zorg ervoor dat de cassave en kokosrasp goed doordrenkt zijn in de vloeistoffen.
3. Bakvorm voorbereiden: Vet een bakvorm van ongeveer 35 cm x 20 cm x 6 cm in en bekleed met bakpapier.
4. Beslag inbakken: Stort het beslag in de bakvorm en zorg voor een even hoogte.
5. Afbakken: Bak de bojo in ongeveer 1 uur op 170 graden Celsius in een voorverwarmde oven. De taart moet mooi goudbruin zijn.
6. Afkoelen en serveren: Laat de bojo afkoelen voor het serveren. Hij kan op kamertemperatuur of licht afgekoeld worden geserveerd.

Volgens een van de bronnen (Down to Earth Magazine) is het recept bedoeld voor 12 personen. De bereidingsduur is ongeveer 120 minuten, wat overeenkomt met de standaard bakduur van een sponzige taart. De naam "Bojo (special)" komt voor in een Pinterest-post, wat duidt op mogelijke variaties of aanvullende ingrediënten die niet expliciet worden genoemd.

Rol van gecondenseerde melk in bojo

Gecondenseerde melk speelt een centrale rol in het smaakprofiel van bojo. Het is een vloeistof die ontstaat door melk te ontwateren en zoeter te maken door suiker toe te voegen. In het recept wordt gecondenseerde melk gebruikt als zoetsmaken en bindmiddel. Het zorgt voor de zoete, sappige smaak van de taart en draagt bij aan de sponzige structuur.

Hoewel gecondenseerde melk een typische ingrediënt is in bojo, zijn er aanwijzingen dat sommige varianten ook geëvaporeerde melk kunnen bevatten. In een van de Filipijnse recepten wordt verwezen naar het gebruik van gecondenseerde melk, geëvaporeerde melk, kokosmelk, eieren en kaas. Deze variant is echter niet expliciet beschreven in het Surinaamse recept.

Een vegan-variant van bojo, zoals beschreven in een Filipijnse bron, vervangt gecondenseerde melk door zoete kokosmelk. Hiermee wordt een alternatief gecreëerd dat geschikt is voor veganisten of voor mensen die gecondenseerde melk vermijden. In deze variant wordt ook verwezen naar het gebruik van een custardlaag, die in de originele Surinaamse versie niet voorkomt.

Alternatieve bereidingsmethoden en variaties

Geen kokosrasp

In een van de Filipijnse varianten van bojo wordt de taart bereid zonder kokosrasp, terwijl het beslag gemaakt wordt met kokosmelk en andere zoete ingrediënten. Deze variant lijkt meer op een cassavecake dan op een klassieke bojo. De kokosrasp wordt dus niet gebruikt, maar de kokosmelk blijft wel een essentieel ingrediënt. Dit suggereert dat er binnen het Surinaamse en Filipijnse culinair spectrum variaties in het gebruik van ingrediënten bestaan.

Vegan variant

Een vegan-variant van bojo is beschreven in een Filipijnse bron, waarbij gecondenseerde melk wordt vervangen door zoete kokosmelk. Ook worden de eieren weggelaten en wordt een fris-zoete vegan lemoncurd gebruikt als topping in plaats van custard. De smaak wordt hiermee aangepast aan veganistische eisen, terwijl de basisstructuur van de taart behouden blijft.

Toppings en serveertips

Volgens een van de Filipijnse varianten kan bojo worden geserveerd met een topping van custard of vegan lemoncurd, eventueel in combinatie met slagroom of kokossnippers. Deze topping kan worden bereid door gecondenseerde kokosmelk samen met sap aan te koken, en maizena te gebruiken als dikkerende middel. Deze variant is vooral geschikt voor kerst- of feestdagen.

Historische en culturele context van bojo

Bojo is meer dan een taart; het is een gerecht dat verband houdt met de geschiedenis van Suriname en de rol van cassave in de Surinaamse keuken. Cassave is een essentieel grondproduct in de tropische regio’s en heeft een lange geschiedenis in de Surinaamse cultuur. Het is een plantaardig voedingsmiddel dat rijk is aan koolhydraten en wordt vaak gebruikt in zowel zoete als zoute gerechten.

Een van de bronnen vermeldt dat suikerriet in de tijd van de slavernij een van de belangrijkste exportproducten was in Suriname. Dit biedt een indirecte link naar het gebruik van suiker in recepten zoals bojo, waarbij suiker en gecondenseerde melk als zoetsmaken fungeren. Deze geschiedenis benadrukt hoe het vandaagse culinaire spectrum in Nederland en Suriname een spiegel is van een koloniaal verleden.

Bojo is ook een gerecht dat vaak gebruikt wordt in educatieve settingen, zoals gesprekken over discriminatie en het koloniaal verleden. In een beschreven scenario wordt bojo geserveerd naast een pindasoep en Heri Heri, met bijbehorende gespreksvragen over discriminatie, vrijheid en verantwoordelijkheid. Dit benadrukt hoe bojo niet alleen een zoet lekkernij is, maar ook een gerecht met symbolische waarde.

Toepassing in de keuken en tips voor het bereiden van bojo

Voorbereiding en timing

Bojo is een taart die het beste maakt wordt op voorhand, zodat de smaken kunnen intrekken. Een van de Filipijnse varianten benadrukt dat de taart de volgende dag het beste smaakt. Dit geldt ook voor de Surinaamse versie. Het is daarom aan te raden om de taart de dag van tevoren te bereiden en deze op kamertemperatuur te laten komen. Dit zorgt voor een betere smaakontwikkeling en een zachtere textuur.

Invetten van de bakvorm

Het invetten van de bakvorm is een essentieel stuk van de bereiding. Gebruik boter of kokosolie om de vorm goed te vetten. Het is ook raadzaam om de bakvorm te bekleeden met bakpapier, zodat de taart makkelijker loskomt na het afkoelen.

Afkoelen

Na het bakken is het belangrijk om de bojo af te laten koelen voordat het wordt geserveerd. Dit voorkomt dat de taart te snel in elkaar stort of de smaken niet goed kunnen ontwikkelen. Volgens de Filipijnse variant is de taart het lekkerst als deze op kamertemperatuur is.

Opmaak

De opmaak van de taart kan variëren afhankelijk van de beschikbare toppings. Een custardlaag of een vegan lemoncurd is een populaire keuze. Deze topping kan op de dag van bereiding worden gemaakt of de dag ervoor. Het opmaken van de taart is het beste vlak voor het serveren, zodat de topping vers blijft en het uiterlijk van de taart aantrekkelijk is.

Bojo en het gebruik van cassave

Cassave is een essentieel ingrediënt in bojo. Het is een stokfruit dat rijk is aan koolhydraten en wordt vaak gebruikt in zowel zoete als zoute gerechten in tropische regio’s. In Suriname en in andere delen van Zuid-Amerika is cassave een belangrijk grondproduct, en wordt het vaak gebruikt in gerechten zoals fufu, farofa en bojo.

Een belangrijke voorzichtigheid bij het gebruik van cassave is dat rauwe cassave giftig is. Het bevat cyanoglycosiden, die bij verwerking kunnen worden omgezet in cyanide. Het is daarom belangrijk om cassave goed te koken of te bakken voordat het wordt gegeten. In het recept wordt geraspte cassave gebruikt uit het vriesvak van een toko, wat aangeeft dat het materiaal al is verwerkt en veilig te gebruiken is.

Bojo in andere varianten

Surinaamse en Filipijnse varianten

Hoewel het Surinaamse recept van bojo consistent is in termen van ingrediënten en bereiding, zijn er aanwijzingen dat in andere regio’s, zoals de Filipijnen, varianten van bojo worden bereid. Deze varianten kunnen eieren, kaas en custard bevatten, wat aangeeft dat er een verscheidenheid aan culinaire invloeden is die het gerecht beïnvloeden. Deze varianten zijn echter niet expliciet beschreven in de bronnen, wat suggereert dat ze minder bekend zijn of dat ze minder typisch zijn voor de Surinaamse keuken.

Gebruik van geëvaporeerde melk

In een van de Filipijnse varianten wordt verwezen naar het gebruik van geëvaporeerde melk (ook wel koffiemelk genoemd). Deze melk is vergelijkbaar met gecondenseerde melk, maar bevat minder suiker en meer vocht. Het is mogelijk dat deze variant een alternatief is voor mensen die minder zoete gerechten prefereren. Het is echter niet duidelijk of deze variant een officieel deel is van het Surinaamse recept.

Conclusie

Bojo is een Surinaamse taart die gemaakt wordt van geraspte cassave, kokosrasp, gecondenseerde melk en andere zoete ingrediënten. Het is een eenvoudig, maar smaakvol gerecht dat vaak gebruikt wordt op feestdagen en familiebijeenkomsten. Het gebruik van gecondenseerde melk zorgt voor de zoete smaak van de taart, terwijl kokosrasp en cassave voor de sponzige textuur zorgen.

De bereiding van bojo is relatief eenvoudig en vereist geen ingewikkelde technieken. Het is aan te raden om de taart de dag van tevoren te bereiden, zodat de smaken kunnen intrekken en de textuur optimaal wordt. Variaties op het recept zijn mogelijk, zoals de gebruik van geëvaporeerde melk of een vegan-variant met zoete kokosmelk.

Naast zijn culinaire waarde heeft bojo ook een symbolische betekenis. Het is een gerecht dat verband houdt met de geschiedenis van Suriname en de rol van suikerriet in de koloniale tijd. Het is ook gebruikt in educatieve settingen om gesprekken aan te gaan over discriminatie en vrijheid.

Voor wie bojo wil proberen, is het aan te raden om de ingrediënten goed voor te bereiden en de taart af te laten koelen voordat het wordt geserveerd. Met de juiste aanpak is het mogelijk om een heerlijke bojo te maken die zowel in smaak als textuur aansluit bij de traditionele Surinaamse versie.

Bronnen

1. Bojo recept van Down to Earth Magazine
2. Recepten met gecondenseerde melk op Mijn Receptenboek
3. Filipijnse kerstgerechten op Vegatopia
4. Recept en bereiding van bojo op Sjeef.nl
5. Pinterest-post over bojo